Avukatın Özel Hukukta İşlevi

Avukatların görevi, takip ettiği dava türü ne olursa olsun savunma yapmaktır. Bireyler hak arama özgürlüğünün teminatı olan avukatlar, müvekkilinin durumu ne olursa olsun kanunun bireye tanıdığı hakların yerine gelmesi için üst düzey bir çaba göstermektedir. Müvekkil bu durumda mağdur ya da sanık, alacaklı ya da borçlu olabilir. Mühim olan avukatın, kanunun müvekkil yararına en işlevsel biçimde uygulanmasını sağlamak görevini yerine getirmesidir. Yani avukatın suçluyu aklama gibi bir misyonu yoktur. Suçlunun hak ettiğinden fazla cezayı almaması için de savunulması şarttır.

Özel hukuk alanında da ayrılan her alt konu için avukatların bir meslek pratiği vardır. Örneğin halk arasındaki isimlendirmesiyle boşanma avukatı, boşanma sürecinin en zararsız ve sağlıklı bir biçimde ilerleyip sonuçlanması için gerekli bilgi ve birikimi edinen avukatlar iken miras avukatları, murisin muvazaası, saklı pay oranı gibi hususlarda tecrübeli, sonuca yönelik hareket eden kişilerdir. Esas olarak yasalarda bir avukatın yalnızca belli bir alanda uzmanlaşmasını gerektiren bir durum söz konusu değildir. Fakat avukatlık mesleği oldukça geniş bir skaladaki konuları kapsadığından, avukatın işini en verimli biçimde gerçekleştirebilmesi ve tecrübe kazanarak gelecekteki müvekkillerine geçmişiyle teminat sağlayabilmesi için belli bir branşa yönelmesi gerekmektedir.

İdari ve Adli Yönden Avukatın Görevleri

Türk hukukunu iki başlığa ayırmak gerekirse adli ve idari olarak ayırabiliriz. İdari davalar dosya üzerinden yürüyen, kurumların davalı ya da davacı olduğu davalardır. Adli davalarda ise vatandaşların birbiri olan özel hukuk sorunlarının çözüldüğü söylenebilir. Bu 2 yargı türü birbiri ile pek çok yönden farklı olduğu için hakimler de bu 2 alan üzerinde uzmanlaşır. Örneğin adli yargı hakimi ceza mahkemesinde de aile mahkemesinde de görev yapabilir. Ancak idari yargı hakimi sadece idare ve vergi mahkemelerinde görev yapacaktır. İdare ve vergi mahkemeleri dışındaki tüm mahkemeler adli yargının alanına girer.

İşte bu ayrım avukatlar için de geçerlidir. İdare hukukunda avukatın rolü daha sınırlıdır ve dava takibi daha kolaydır. Dava dosya üzerinden görüleceği için duruşma olmayacaktır. Davanın açılması ile önemli bir aşama kaydedilir. Sonrası süreç çok daha kolay işleyecektir.

Ancak özel hukukta avukatın işlevi daha çoktur. Öncelikle uzmanlaşması gereken alan çok daha fazladır. Usul ve esasa ilişkin detay çoktur ve uygulamadan kaynaklanan farklılıklara hakim olmak gerekir. Sık sık duruşma yapılacağı için duruşmaları takip etmek ve iddialara yanıt vermek gerekir.

Avukatın Temel Görevleri

Bir hukuki uyuşmazlık halinde çözümü için yargı yoluna başvurmak gerekir. Ancak sıradan bir insan için karmaşık bir hukuki süreç gerekir. Bu nedenle işin uzmanı olan avukatlarla dava yolu takip edilmelidir. Böylece süreler kaçırılmaz, hukuki mevzuata uygun deliller bulunur. Kısacası müvekkil hak kaybı yaşamaz. Özel hukuk avukatı olan kişiler adli yargı alanındaki tüm işlere bakacaktır. Aslında bir avukat adli ve idari yargıdaki tüm davalara bakmakla yetkindir. Sadece uzmanlaşma için belirli davalara bakılmaktadır. Örneğin ceza avukatı olarak bilinen kişi ceza hukuku alanındaki davalara bakmaktadır. Bu durum ceza davalarında uzman olduğunu gösterir ancak diğer davalara bakılamayacağı anlamına gelmez.

Bir hukuki sorun için avukatla anlaşmanız halinde sizin adınıza tüm şu süreçleri takip edecektir:

Dava dilekçesinin hazırlanması ve dava açılması
İddiaların ispatı için delillerin toplanarak mahkemeye sunulması
Cevap dilekçeleri ve ek beyanlar ile yargılamaya devam etmek
Duruşmalara katılmak
Mahkemeden çıkan kararın icrasını sağlamak
Mahkeme kararı için üst yargı yollarını tüketmek
Tüm hukuki işlemleri süresi içinde ve usulüne uygun şekilde yapmak

Avukatın görevleri bu şekilde sayılabilir. Ancak bir dava süreci göründüğünden çok daha uzun ve detaylıdır. Tüm bu süreç boyunca avukat müvekkilinin çıkarlarını korumakla mükelleftir.

Avukatlar gerçek ya da tüzel kişilere vekalet edebilirler. Tüzel kişilerin vekilliği yapılıyorsa kurumların çıkarını korumak gerekir.

Şirket Avukatı

Şirketler kurumsal yerler olduğu için yoğun bir hukuki prosedür ve danışmanlık ihtiyacı mevcuttur. Buralarda sözleşmeler hukukunda uzman avukatlar şirket avukatı olarak görev alır.

Sözleşmeler hukuku avukatı, ticari sözleşmeler, kredi sözleşmeleri, sigorta sözleşmeleri, kira sözleşmeleri ve iş hukuku sözleşmeleri başta olmak üzere sözleşmelerin hazırlanması, sözleşme ihlalleri halinde öngörülen yaptırımların temin edilmesi, sözleşmelere ve sözleşmenin feshine ilişkin tüm uzlaşmazlıklara ilişkin hukuki hizmet vermektedir.

Avukatların temel görevi müvekkilin çıkarlarını korumaktır. Sözleşmeler alanında müvekkilin çıkarlarını koruyacak şekilde rol oynar. Menkul ve gayrimenkul satış sözleşmeleri, bağışlama sözleşmesi, hizmet sözleşmesi, vekalet sözleşmesi, istisna sözleşmesi gibi sözleşmelerin yanında kendine özgü nitelikler taşıyan franchisin, know-how ve sponsorluk sözleşmeleri konusunda da, hem sözleşmenin imzalanmasından önce hem de sonrasında ortaya çıkan ihtilaflar bakımından hukuki hizmet yürütmektedir.

Aynı şekilde sözleşme hükümlerinin ihlali, cezai şart hükümleri, temerrüde düşülmesi ve sözleşme temerrüt faizi işlemlerinin yanı sıra, müvekkiller bakımından sözleşmenin usule uygun feshi ve yine feshe usulüne aykırılık nedeniyle ortaya çıkan ihtilaf bakımından da hizmet vermektedir. Sözleşme hukukunda uzman olan avukatlara özellikle şirketlerde ihtiyaç duyulmaktadır.

Tazminat Davasında Avukat

Tazminat davası açmak ya da kendisine karşı açılmış tazminat davasında vekillik hizmeti yürütülmesini isteyen kişiler tazminat alanında uzman olan hukuk bürosuna gitmelidir. Öncelikle hukuka aykırı olan eyleme maruz kalan kişiye açılacak tazminat davasının hangi konu ile alakalı olduğu tespit edecektir.

Tespitinde, hangi davadan tazminat talep edebileceğini ve ne kadar tazminat davası talep edebileceği uzman ve tecrübeli avukatlarca hesaplanabilir.

Hukuki sorunları için bir avukata ihtiyacı olan kişiler müvekkildir. Müvekkil ile avukat arasında bir vekalet ilişkisi bulunur. Hak ve yükümlülükler vekalet sözleşmesi ile belirlenir. Avukat üstlendiği iş gereği müvekkilin haklarını korumakla yükümlüdür.

Davanın nerede açılacağı ve ne kadar tazminat isteminde bulunacağının tespiti sonrasında, dava dilekçesi hazırlanacaktır. Davanın en önemli aşaması dava dilekçesidir. Dava dilekçesinin ekinde mutlaka somut deliller sunulmalıdır. Eğer tarafların ulaşamayacağı deliller varsa mahkemenin getirtmesi istenir.

Dava dilekçesinden sonra karşı taraf cevap dilekçesi sunar. Cevaba cevap ve ikinci cevap dilekçeleri ile yargılama devam eder. Tüm bu işlemler kanunda öngörülen süre içinde yapılmalıdır. İşte bu süreçte avukat aktif rol oynar. Yerel mahkemeden karar çıkınca istinaf, temyiz ve AYM gibi yollara başvurmak da avukatın görevidir.

Yargılama sonucunda çıkan kararın icrası da avukat tarafından yerine getirilir. Davalının yükümlülüklerini yerine getirmesi için icra takibi başlatılır. Vekalet ücreti de yine avukat tarafından takip edilir.

Medeni Hukukta Avukat

Boşanma avukatı teknik bir terim olmasa da toplumda alışılagelmiş bir terimdir. Aile hukukundan doğan davalarda uzmanlaşan avukatlar bu şekilde anılır. Boşanma davası, velayet davası, mal paylaşımı, nafaka alacakları gibi tüm konularda yetkili ve deneyimlidir.

Miras hukuku, insanların ölümlerinden sonra malları üzerinde yapmak istedikleri ölüme bağlı tasarrufları içerir. Geride kalan terekenin nasıl paylaştırılacağı, gaiplik ya da ölüm karinesi halinde miras paylaşımının nasıl yapılacağı gibi konularda miras avukatı rol oynar. Yine bu davalardan kaynaklanan taşınır ya da taşınmazın satışı, tescili gibi konularda da faaliyet gösterir.