POLİS EĞİTİMİNDE UYGULAMALI ADLİ BİLİMLER / KRİMİNALİSTİK /
SUÇ YERİ VE DELİL GÜVENLİĞİ / SUÇ ANALİZİ DERSLERİNİN ANALİZİ
MUSTAFA KAYGISIZ , ÖZGE ALTINKAYA
Polislik mesleği; temelde eğitimi olmak üzere çalışma alanı da uygulamaya yöneliktir.
İş ve meslek insanın ve toplum yaşamında çok önemlidir. Her meslek için tanım, görev alanları, genel olarak kullandığı araç ve gereçler, mesleğin gerektirdiği özellikler, çalışma ortamı, çalışma alanı belirlenmiştir.
Polislik bir meslek olarak; meslek eğitimine giriş koşulları, meslek eğitiminin verildiği yerler, eğitimin süresi ve içeriği; mesleğin kendi içerisinde uzmanlaşma alanları belirlenmiştir. Ülkemizde polis eğitimi aynı zamanda meslek ve iş eğitimidir. Polis eğitim kurumlarından mezun olanlar doğrudan polislik işine başlarlar.
Polislik mesleği ve işi; devletin ve toplumun ana ihtiyaçlarından olan güvenliği, esenliği sağlamak ve suçları aydınlatmaktadır. Bunu anayasadan alır ve diğer mevzuatlarla destekler.
DEVLET kurumlardan oluşur ve her kurumun görevleri belirlenmiştir. Örneğin sağlık ve tedavi işlerinden sağlık bakanlığı, Okuma yazma ve eğitim öğretimden Milli eğitim bakanlığı gibi . Suçla mücadele Emniyet genel müdürlüğüne verilmiştir. Merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatı ile yürütmektedir . Mevzuatlarla verilen görev ve yetkilerle 1. önleyici, 2. adli hizmet olarak ayrılmaktadır. Temelde bunlar olmakla birlikte; idari, siyasi, trafik gibi branşlara da ayrılmaktadır.
Uygulamalı eğitim tüm eğitim sistemlerinde istenilen ve başarısı ile kabul görmüş bir eğitim sistemidir. Türk Polis teşkilatı tarihsel süreçte bu alanda eğitim vermiştir. Polis enstitüsünün kriminal laboratuar ile eğitime başlaması ve o dönemde verilen derslerin uygulamaya yönelik olduğu görülmekte ve uygulamalı eğitimin öneminin kavrandığı anlamına gelmektedir.
Suçların artış göstermesi ve işlenen suçlar nitelikli olarak işlenmesi işlenirken bilim ve teknolojinin kullanılması günümüzde sıklıkla karşılaşılan olgulardandır. Bu durumda suçları aydınlatmakla görevli olan polis teşkilatının bu alanlarda bilimsel ve teknolojiyi kullanarak çalışması zorunluluk olmaktadır. Bu bağlamda suç aydınlatma ve delillendirme de isabetli ve doğru sonuca ulaşabilmek için öncelikle bu alanların eğitimiin verilmesi ve uygulamada bu alanlardan istifade edilmesi gerekmektedir.
Güvenlik hizmetlerinden iki hizmet beklenir; 1. Önleyici hizmet; kollamak, korumak, suçun işlenmesini önlemek. 2. İşlenen suçu aydınlatmak, faili yakalamak, adli görev. Polis Akademisi; polislik mesleğine memur ve amir yetiştiren kurum olduğundan öncelikle bu iki alanda eğitim vermesi ve ülkenin bu sorunlarına çözüm üretmesi beklenir. Bu amaçla 2. görev alanı olan adli görevin ifasında delillendirme sistematiğinin kurulması gereklidir.
Emniyet Genel Müdürlüğünce ülke genelinde yapılan araştırma sonucu elde edilen bilgilerde polisin yaptığı işlemler sonucu göz altına alınan kişilerin; % 17 polis, % 53 savcılık, % 15.2 mahkemece serbest bırakılıyor. Ancak mahkemece % 14.7 si tutuklanıyor
Tutuklananlarla ilgili kişilerle ilgili başka bir araştırmada ise; Ceza Mahkemelerinde, % 17.7 si beraat, % 22.9 davanın düşmesi ile sonuçlanmakta ve ancak % 45.5 mahkumiyetle sonuçlanmaktadır.
Yargıtay Ceza Dairesinde(11) temyize başvurulan dosyaların % 43 ünde bozma kararı aldığı da göz önüne alınırsa soruşturmanın/operasyonun çok açıldığı/yapıldığı ancak sonucun mahkumiyetle sonuçlanmadığı ya insanların suçsuz yere gözaltına alındığı, tutuklandığı veya suç işlendiği ortada, suç var ama suçu kimin işlediğini ispatlanamıyor. (delillendirelimiyor). Her iki durumda da sistemde eksiklikler olduğu kesin.
Verilerden görüldüğü gibi şüphelimiz çok ama mahkumiyet az, bu adli sistemin verimsiz çalıştığını gösterir. Hazırlık soruşturmasında delillerin yeterince kullanılmadığı ve delillere dayalı yargılama sistemimizde eksiklikler olduğu görülmektedir. Delillendirme de sıkıntılar var. Deliller etkin kullanılmıyor. Bu sistemin olumsuzluğunda her kurumun katkı payı bulunmaktadır. Ancak Emniyet Teşkilatı, Polis Akademisi bunun eğitimi veren kurum olarak üzerine düşen görevi yapmak durumundadır.
Kriminal teknikler ülkemize Avrupa ile aynı dönemlerde gelmiştir(1910 parmak izi, antropometri, eşkal vb . sistemler), bugün de uzman ve teknik yönden iyi durumdayız. Ancak sistem ve istemsizlik olumsuzluklara neden olmaktadır. Polis Akademisi mezunu memur ve görev alanı olan adli görevin ifasında delillendirme sistematiğinin kurulmasında Polis Eğitiminde adli bilimler/kriminalistik eğitimi nasıl olmalıdır.
Suç işleyen kişiler delilleri yok edici yöntemleri öğrenmektedirler. Suç yeri koruması, araştırması yapan göreviler olay yeri koruma ve olay yerlerinde nelerin delil olacağını bilmeli, nereden ve neden delil elde edileceğini tüm soruşturmada görev alanların bilgisinin olması gereken bir konudur. Son zamanlarda polis eğitiminde kabul görmüş bir kanı var, genel eğitim veriyoruz, uzmanlık eğitimini çalıştığı birimde alsın. Temel eğitimde genel polis bilimlerinin verilmesi gerekir. Olay yeri ve delilleri değerlendirme kadroda sadece olay yeri inceleme veya kriminal uzmanların bileceği bir konu değildir. Tüm polis birimlerinin bilmesi gereken bir konudur. Günümüzde olayların aydınlatılması delillendirme özellikle maddi delillerle olmaktadır. Çok farklı deliller bulunmaktadır. Bunlar özelliklerine göre korunması gerekmektedir. Her polis her zaman olay yeri korumakla ve delilleri değerlendirmek zorunda kala bilmektedir.
Polis Eğitim Kurumları
Polis eğitim kurumlarındaki eğitime baktığımızda; mesleğe hazırlık ve meslek içi eğitimi olarak temelde ikiye ayrılmaktadır. Bu çalışmada meslek öncesi / mesleğe hazırlık eğitimi üzerinde durulacaktır.
Polis eğitim kurumlarındaki meslek Öncesi Eğitim: Polis Koleji, Polis Akademisine bağlı Güvenlik Bilimleri Fakültesi (GBF), Polis Meslek Yüksek Okulları (PMYO), Eğitim Dairesi Başkanlığına Bağlı Polis Eğitim Merkezi Müdürlükleri (POMEM)
Polis Koleji: Meslek lisesi statüsünde görülmektedir. Ancak mesleğe yönelik bir eğitim programı ve müfredatı uygulanmaktadır. Fen lisesi eğitim programı ve müfredatı uygulanmaktadır. Bu hali ile mesleki eğitim ve meslek lisesi olarak düşünülmesi beklenemez.
Polis Akademisi: Türkiye Cumhuriyeti ve Emniyet Teşkilatına güvenlik alanında, toplumun huzur ve güvenliğini sağlamada yeterli donanıma sahip, yüksek verimlilik seviyesinde çalışan ve personel (amir ve memur yetiştirmek) amacı ile
Güvenlik Bilimleri Fakültesi (GBF): Güvenlik Bilimleri alanında lisansüstü eğitim ve öğretim vermek, amir yönetici yetiştirmek.
Uygulamalı eğitimi kamp eğitimi: GBF öğrencileri ikinci sınıflara Didim eğitim merkezinde dört hafta olay yeri koruma eğitimi verilmektedir .
Polis Meslek Yüksek Okulları (PMYO): Güvenlik Bilimleri alanında ön lisans eğitim ve öğretimi vererek polis memuru yetiştirmek.
Polis Eğitim Merkezi Müdürlükleri (POMEM): Eğitim Dairesi Başkanlığına Bağlı Güvenlik Bilimleri alanında kurs eğitim ve öğretimi vererek polis memuru yetiştirmek. PMYO’nun benzeri niteliğindedir.
Adli Bilimler ve Polis Eğitim Kurumları
Polis Eğitim Kurumlarında Adli Bilimler Dersi değişik isim altında verilmektedir. Bu derslerin mevcut durumlarına bakılması. Adli bilimler: kriminalistik / Suç yeri ve delil güvenliği / suç analizi dersleri ve bunların alt bölümleri (adli belge incelemeleri gibi). Adli Bilimler, hibrit bir bilim dalıdır v birçok bilim dalını ve uygulama alanını içine alır. Aynı zamanda mıltudisipliner bir bölümdür. Adli Bilimler ve Polis Eğitim Kurumları ADLİ BİLİMLER derslerinin mevcut durumuna bakılacak olursa.
Güvenlik Bilimleri Fakültesi: son sınıflara birinci dönem Suç Yeri Ve Delil Güvenliği, ikinci dönem Adli Bilimler dersleri haftada iki saat olarak verilmektedir. Ayrıca seçmeli dersler verile bilmektedir. Suç Analizi, Adli Belge İnceleme, Bilişim Suçları gibi. Uygun müfredat, materyal, uzman eğitici ve eğitim alanı sağlanması durumunda yeterlidir.
Polis Meslek Yüksek Okulları: ikinci sınıflara birinci dönem haftada 3 saat olay yeri koruma ve kriminalistik dersi olarak verilmektedir. Uygun müfredat, materyal, uzman eğitici ve eğitim alanı sağlanması durumunda yeterlidir.
Polis Eğitim Merkezi Müdürlükleri: 6 aylık 24 haftalık eğitim verilmektedir. PMYO mezunu statüsü verilmektedir. Polis memuru olarak hizmet vermektedir. Adli bilimleri kapsayan bir ders bulunmamaktadır. Önleyici Polis Hizmetleri dersinin içerisinde iki saat olarak müfredatta bulunmaktadır. Oysa adli bilimler polisin adli görevlerinden olup önleyici hizmetlerin içeriğinde yer alması ve iki saat verilmesi anlamsızdır .
Sonuç olarak bu eğitim kurumlarından mezun olanlar güvenlik hizmetlerinde istihdam edilmektedirler. Polislik eğitiminde uygulamalı eğitim denince beden eğitimi ve silah eğitimi dersleri akla gelmektedir. Aslında bu dersler mesleki ders olarak tanımlanmamaktadır. Mesleğe katkısı sınırlı kalmaktadır. Bunun suçun aydınlatılmasında ve önlenmesinde meslek kavramının ortaya çıkması gerekmektedir.
Staj eğitimi: eğitim kurumlarından mezun olmadan uygulama kurumlarında eğitim verilmektedir. Genelde bir ay olarak planlanmakta ve il veya ilçe emniyet müdürlüklerinde verilmektedir. Ancak bu birimlerde eğitim staj eğitimi planı ve iş akışı sistematiği yetersiz kalmaktadır. Bu eğitimin üç, altı veya bir dönem olarak planlamalıdır. GBF öğrencileri ikinci sınıfı tamamlayanlar PM unvanı ile maaşlı ve yetkili olarak iş başı yapmalıdır. Staj sonunda emniyet birimlerini anlayan ve tanımlayan rapor alınmalı ve sınava tabi tutulmalıdır. PMYO öğrencileri ikinci sınıfın ilk döneminde stajer öğrenci olarak iş görerek ve rapor alınmalı ve sınava tabi tutulmalıdır. Özellikle staj eğitimi önleyici ve adli konular olarak uygulamayı kapsamalıdır. Hizmet içi eğitimi; iş başında eğitim olarak her polis amir ve memuru bu eğitime tabi tutulmaktadır. Ancak uygulamada al gülüm ver gülüm olarak tanımlanmaktadır. Kursa gidenler zümresi oluşturulmakta ‘kalorifercilik kursuna bile hep aynı kişiler katılabilmektedir.
Uygulamalı Ve Amaca Hizmet Eder Adli Bilimler Eğitimi
Polislik mesleğine hazırlamada hangi eğitimlerin ve nasıl verilmesi gerektiğinin öncelikle belirlenmesi gerekmektedir. Adli Bilimler veya hangi dersler verilmesinin gerektiğini komisyonlar tarafından tespit edilmelidir. Ancak komisyonun oluşturulmasında meslek ilkeleri ve öncelikleri dikkate alınmalıdır. Özellikle ülkemizde komisyonların oluşturulmasında merkez teşkilatı aktif yer almakta; ancak olaylara yüzeysel bakmaktadır.
Polis eğitiminde Adli Bilimler Eğitiminin verilmesini etkili, yetkili komisyon karar vermelidir. Hayatını sosyal polislikle geçirmiş, polisliğin anlam ve kavramından bihaber olan yetkililerin bu konuda karar vermesi karşımıza çıkması mümkün olabilmektedir. Bu dersin polis eğitiminde verilmesi kanaatinde iseniz devam edelim.
Uygulamalı eğitimlerde genel olarak karşılaşılan sorunlar ve sistemli eğitimin verilmesi için ana unsurların tanımlanması gerekmektedir. Özellikle polis tanımı, görevleri yani meslek standardı belirlenmelidir. Her politikanın, Emniyet Genel Müdürünün, mülki amirin veya polis yöneticisinin keyfi ve bildiği konulara odaklanması olarak bakılmaması gerekir. Bu bağlamda polisin suçu önlemesi ve önlenemeyen suçları aydınlatması gerekecektir. Bu bağlamda Türk hukuk sistemin kodu olan delilden sanığa gidilmesi, iddiacının iddiasını ispatlaması prensipleri gereğince polis eğitiminde kriminalistik eğitiminin sağlıklı verilmesi ve polis uygulamalarında faili meçhul olayları azaltmak için kriminalistik tekniklerin uygulanma kapasitesinin artırılması gerekmektedir . Şimdi adli bilimler eğitiminin uygulamalı ve amaca hizmet eder durumda verilmesi için yapılması gerekenleri ele alalım.
1. Ders Müfredatı
Ders müfredatı, eğitim –öğretimin en önemli değişkenlerinden ve ilk girdilerdendir. İçeriğinin polislik mesleğini öğrenmeye, özellikle adli alanda donanımlılığı sağlamaya yönelik olmalıdır.
Polisin adli hizmetleri çok çeşitlenmektedir. Özellikle bilim ve teknolojiye bağlı olarak suç analizinde her şeyin delil olduğu günümüzde olay-olay yeri-fail-zaman kavramında çok farklı olgularla karşılaşmasında pratik çözüm bulmak zorundadır. Durum böyle olunca polis karşılaştığı adli olayları analiz edebilme kapasitesinde eğitilmelidir. Bunu için olaylara müdahalede hazır halde yetiştirilmelidir. Polislik mesleği ve dolayısı ile adli bilimler hibrit (birleşme) bir alandır. Bunun müfredatın çok sistemli, aşamalı hazırlanmalıdır. Müfredatın hazırlanması yukarıda ifade edildiği gibi etkili, yetkili komisyon karar vermelidir. Müfredatın hazırlanmasında; akademi, kadrodaki çeşitli birimler (olay yeri, asayiş ve diğer adli polisler, önleyici polisler), kriminal lab. Yer almalıdır. Mevcut müfredatlar fazla eksikliği olmamakla birlikte uygulama alanının katılması ile her konunun uygulamaya yönelik olarak eklenmesi ve yeni katkıların eklenmesi ile hazırlanmasıdır .
2. Ders Eğitim Materyali
Polislik bir uygulamalı meslek olduğundan özellikle olay yeri, delil, suç analizi kavramlar iş akışının işinde ve çabuk zamanında tanımlanması gerekecektir. Dolayısı ile bu konuları kapsayan adli bilimler dersinde en önemli husus materyaldir. Bu alanda eğitim materyali polis kadro ve laboratuar birimlerinde yeterince bulunmaktadır. ABD, Çin polis materyallerine gerek olmadan ayak izi, ter, eksoz izi gibi örnek ve uygulama materyaller polis uygulamalarından aktarılması mümkündür.
Mevcut durum: GBF, PMYO sistemli materyal yok, eğiticilerin özel gayreti ile oluşturulmaktadır. PA mevcut olan Olay yeri inceleme sınıfı 2006 yılında tiyatro salonuna dönüştürülmüş ve burada kısmen kullanılabilen materyaller kayıp olmuştur. Yine kaset ve CD ortamında görsel malzemeler Akademi TV’de bulunmaktadır.
Materyalin hazırlanması: ekip, proje vb. çalışma yapmalı (müfredat gibi). Adli bilimlerin hibrit bir alan olmasından dolayı ders eğitim materyalinde çeşitlilik söz konusudur. Burada materyaller özellikle; görsel malzeme, sarf malzeme, demirbaş malzeme, özel malzeme (uyuşturucu, patlayıcı…) ve suç türüne göre materyaller sınıflara ayrılarak ihtiyaca cevap verebilecek düzeyde hazırlanması, yenilenmesi ve zamanında dağıtılması gereklidir.
3. Ders Eğitim Alanı
Uygulamalı eğitimin verilmesinde en önemli hususlardan biride eğitim alanı, sınıf, derslik, laboratuar oluşturulmasıdır.
Mevcut durum: GBF, PMYO sistemli eğitim alanı bulunmamaktadır . Sınıflarda teorik olarak konular anlatılmaktadır. Ancak eğiticilerin özel gayretleri ile açık/kapalı alan olay yeri koruma uygulamaları yapılmaktadır. Buradaki alan kampusün herhangi bir köşesi ve kullanılan malzemeler öğrencilerin acele ile topladığı eşyalar ve ceset olarak yerde öğrenci . Veya balistik konusu anlatılırken atış poligonu tadilatta ve atışta değilse mermilerin yüzeylere etkisi ve balistik aksanları görülebilir.
Çözüm olarak: eğitim alanı için dershane hazırlanması ve buranın ekip çalışmasına uygun materyal ile donatılması gereklidir. Eğitim alanı/alanları nasıl olmalıdır: açık – kapalı ve gerektiğinde ıslak zemin ve yüzey oluşturulabilmelidir. Suç türüne göre alan: hırsızlık, cinayet v.s. Kriminal teknik durumuna göre: parmak izi, grafoloji vb. Sınıf mevcudu uygulama alanı ile orantılı olmalıdır. Ders eğitim alanı ve materyalin hazırlanması ile 2011 yılı başından itibaren PA. Başkanı tarafından komisyonlar kurulmuş sınıf oluşturulması ve malzeme alınma talepleri yapılmıştır.
3. Ders Eğiticileri
Eğitici personel, eğitim –öğretimin en önemli değişkenlerindendir. Alanına polislik mesleğini bilen, uzmanlık alanına hakim olan, istekli eğitici yukarıda sayılan diğer unsurları bertaraf ederek eğitim sürecini başarı ile tamamlaması mümkündür. Adli bilim eğiticilerde aynı şekilde oluşmaktadır. Özellikle bu alan bir uzmanlık alanıdır. Uzman nasıl olunur ülkemiz için bir kıstası olmakla birlikle işe göre adam yerine, adama iş ders mantığın işlediği gözlenmektedir. 26–28 Eylül 2010 PMYO Müfredat Bilgilendirme ve Güncelleme Eğitim Semineri Programında katılımcıların profili incelendiğinde (30) kriminalistik dersini çoğunlukla istekli verdikleri ancak atama yolu tayin olundukları ifade edilmiştir. Yine bu dersi vermekte arzulu oldukları ancak her yıl eğiticilerin değiştiği ve sürekliliğin sağlanamadığı hususları değinilmiştir. PA için eğitici sorunu kimsen aşılmış olmakla birlikle adli bilim dersini kim verir konusunda tartışma devam etmektedir.
Burada adli bilimler dersini kim vermelidir konusunun belirlenmesi gerekir. Özellikle polis eğitiminde hangi adli bilim ne kadar verilmelidir. Buna bağlı olarak kimler eğitici olabilir. Eğer bu dersi uygulamalı olarak verilecekse eğiticinin uygulamanın içinden gelmesi gerekecektir . Bunlardan birincisi olay yeri inceleme, ikincisi kriminal birimlerden uygulamada 3–5 yıl çalışmış olması ve bunların arasında akademik çalışma yapanların tercih edilmesi isabetli olacaktır. Ancak bu yeterli olmayıp; çünkü bunlar belirli alan uzmanı oldukları için genel adli bilimlerle donatılmalıdır. Bu konuda hizmet içi eğitimleri ile yenilenmeleri gerekir.
Mevcut durumda eğitici olarak; Emniyet Hizmetleri Sınıfı (Ders, Öğretim Görevlisi) ve Öğretim üyesi sınıfı istihdam edilmektedir. Ancak bunların her ikisinde de mevcut sorunlar devam etmektedir. Emniyet Hizmetleri Sınıfı eğiticiler eğitim kurumlarına isteksiz olarak atanmakta ve belirli bir süreliğine olması verimi düşürmektedir. Öğretim üyesi sınıfı istihdamı yaygın olmamakla birlikte devam etmektedir. Bunların alandan gelmemesi uygulamalı dersin verilmesinde yetersiz olmalarına neden olmaktadır. Kadro ile iletişeme geçememeleri de ayrıca değerlendirilmelidir.
Mevcut durumda eğitici olarak; GBF.: 5 eğitici gözlenmektedir. 2 EHS/ Öğretim Görevlisi, 1 Öğretim üyesi (eski kriminal uzmanı), 2 veya 3 eğitici profili tespit edilmemiştir. PMYO: 26 mevcut (öğretim üyesi, ek ders görevlisi, kadrodan görevli);
Ders görevlisi profili çok çeşitli olduğu gözlenmektedir. Bunların derse karşı uzmanlıkları ve yeterliliklerinin tespiti için bir çalışma yapılmamakla birlikte olması gereken düzeyde olamayacağı değerlendirilmektedir.
PMYO mevcut durum
1 adli bilim uzmanı
1 öğretim görevlisi (kolej fizik öğretmenliğinden) öğretn
5 dış kadro(olay yeri inceme uzmanı)
9 Eski olay yeri inceleme uzmanı, şuan okul personeli
3 eski krimal uzmanı , şuan okul personeli
* idari personel
Belirli bir standart yok. Olması gereken standartlar belirlenmelidir. Ayrıca uygulamalı eğitimde eğitim yardımcıları mutlaka görev almalıdır. Çünkü uygulamalı kriminal teknikler aynı anda birkaç kişinin işlem yapmasını veya kullanılan malzemelerin önceden hazırlanması gerekmektedir.
4. Sonuç olarak
Adli bilimler, artık suç ile suçlu arasındaki yer-olay-zaman ve şahıs ilişkisinin tema olarak ortaya konması, Adalet mekanizmasının tam olarak işlemesi için önemlidir. Bu durumunda toplum üzerinde psikolojik etkisi vardır. Vatandaşın adalete ve devlete olan güveni, adalet sürecinin kısalması ve gerçek suçluların bulunmasıyla tesis edilir. Bunun ilk basamağı suç ve suçlu arasındaki ilişkiyi kurabilecek güvenlik güçlerinin yetiştirilebilmesi ile mümkün olabilir. Edinilen tecrübeler doğrultusunda olay yerinde var olan hiçbir bulgu önemsiz değildir. Önemsiz sayabileceğimiz bir bulgu delil niteliği kazanarak suçu aydınlatmada ve suçluyu bulmada önemli rol oynayabilir.
Bu bağlamda; etkin ve yetkin güvenlik güçlerinin yetiştirilmesinde Polis Eğitim Kurumlarında olay yeri koruma ve kriminalistik dersi müfredatının içeriğine ve eğitimcilerin donanımına bağlıdır.
Kaynaklar
Olay Yeri Uygulaması Polis Akademisi 4-C Sınıfı 2000 Devresi,
www.youtube.com/watch?v=UYlma6HOETc
6-7 Nisan 2011 Polisi Eğitiminde Modern Uygulamalar Sempozyumu Ankara Bildiri olarak sunulmuştur.
Fındıklı, Remzi (2000) Polislik Mesleğinin Özellikleri Ve Mesleki Kimlik Olgusu, Polis Bilimleri Dergisi C. 2, Sayı 5-6, Sayfa 11, Ankara
Yurdaer, Ahmet (2000) Polis Akademisinde Verilen Uygulamalı Eğitimin Değerlendirilmesi, Polis Bilimleri Dergisi C. 2, S. 7-8 Sayfa 208, Ankara
Abacı, Nurcan (2001), Bursa Şehrinde Osmanlı Hukukunun Uygulanması 17. Yüzyıl, Kültür Bakanlığı Yay. s. 110, 111, 112
Avcı, Mustafa, “Osmanlı Uygulamasında İnfazı Özellik Gösteren Hapis Türleri: Kalebentlik, Kürek ve Prangabentlik”, www.esoydan.org .tr ;
Birincioğlu, İsmail, “Adlî Belge İncelemesinin Tarihçesi, Yazının Anatomo-Nöro-Fizyolojisi”
Gökçen, Ahmet, Tanzimat Dönemi Osmanlı Ceza Kanunları ve Bu Kanunlardaki Ceza Müeyyideleri,s.144-145
Kaygısız, Mustafa, (2008), Adli Bilimler, Seçkin yay., Ankara
Kaygısız, Mustafa, “Kriminalistik İnceleme” İstanbul Ün. Adli Tıp Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 1995.
Kaygısız, Mustafa, Hukuk Sistemimizde Olay Yeri İncelemesi, Delil ve Bilirkişilik, Ümit Yay., Ankara, 1998.
Suçlu Profili, EGM-1, 2002:19, Cinayetlerin Şifresi, 2007
Rapor 1: 05.04.2007, Polis Eğitiminde Adli Bilimler(Kriminalistik) konulu; Polis Akademisi Başkanlığına, Fakülte Dekanlığına, Bölüm Başkanlıklarına, Eğitim Şube Müdürlüğüne, Başkanlık Akademik İşler Eğitim Şube Müdürlüğüne, Güvenlik Bilimleri Enstitüsü Başkanlığına ve ilgili birimlerine, Eğitim Dairesi Başkanlığına,
Rapor 2: Polis Akademisi Başkanlığına on bir maddelik sonuç bildirisi sunulmuştur 08.10.2010/2256 BB sayısı
Bu alanlarda bilirkişi, kriminal inceleme, uzman görüşü hizmeti verilmektedir.
Bilirkisiraporlari.com da yayınlamakta olan her makale kurucu bilirkişilerimiz tarafından yazılmış olup yayınlanmış eserlerden oluşmaktır. 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası kapsamında korunmaktadır. İzinsiz kopyalanması yasaktır.