İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davası

İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davası

İsim değiştirme ve soyadı değişikliği davası ismin yanlış yazılması, ismin ya da soy ismin komik olması, kötü çağrışımlar yapması gibi hallerde açılmaktadır. Kişinin haklı sebepleri olduğunda istemi olabilecek bir dava türüdür. Çekişmesiz yargı işleri arasında yer alır.

Haklı Sebepler Nelerdir?

Türk hukukunda sadece haklı sebepler olması halinde isim ve soy isim değişikliği davasına izin verilmiştir.

Türk Medeni Kanunu Madde 27- Adın değiştirilmesi, ancak haklı sebeplere dayanılarak hâkimden istenebilir. Adın değiştirildiği nüfus siciline kayıt ve ilân olunur. Ad değişmekle kişisel durum değişmez.

Adın değiştirilmesinden zarar gören kimse, bunu öğrendiği günden başlayarak bir yıl içinde değiştirme kararının kaldırılmasını dava edebilir.

Lakin haklı sebep kavramı, hukuken ve somut olayların çeşidine göre değişiklik göstermektedir. İsim ve soyadı değişikliği davasında bu durumun geniş bir yelpaze çerçevesinde incelendiği söylenilebilir. İsmin, değişiklik yapmak isteyen kişide yarattığı ruhsal etki, gülünç olduğu düşünülmesi, kişinin aidiyet hissetmemesi veya mesleki ve sanatsal gerekçeler haklı sebepler sayılmaktadır. Özellikle gülünç, alaycı veya kötü anlama gelen isim ya da soyisimler için değişiklik istenmektedir. Nüfus memurunun yaptığı yazım yanlışları da dava ile değiştirilmektedir.

Genel bir kurala bağlamak gerekirse isim değişikliği dürüstlük ve iyiniyet kurallarına uygun şekilde yapılmalıdır.

İsim ve soyisim değişikliği talep edilmesi halinde hakim yeni ismi taşıyan kişilerin çıkarlarının zedelenip zedelenmediğini araştırır.

Yetkili ve Görevli Mahkeme

İsim ya da soyismini değiştirmek isteyen kişi ikamet ettiği yerdeki Asliye hukuk mahkemesinde dava açacaktır. Davalı ise Nüfus Müdürlüğü olacaktır. Dava esnasında nüfus müdürü ya da nüfus müdürlüğünün görevlendirdiği kişilerin vereceği birlirkişi raporlarına göre hüküm kurulacaktır.

İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davası Nasıl Açılır?

Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülen bu davalar ancak kişinin kendisince ya da özel yetkili vekaletname verdiği avukat vesilesiyle açılabilir. Ergin olmayan kişiler içinse bu durum velayet hakkına sahip veliler ya da velilerin vekaletname verdiği avukat tarafından açılabilir.

Davalı niteliğiyle Nüfus Müdürlüğü’nden bir memur katılım sağlar. Davalı yine aynı şekilde dilekçe hazırlanırken de Nüfus Müdürlüğü olarak gösterilmelidir. Yaygın bilinen yanlışlardan biri olan anne ve babanın davalı olarak gösterilmesi durumundan kaçınılmalıdır. Dilekçenin hazırlanması konusunda diğer dava dilekçelerinden bir fark görülmemektedir.

İsim ya da soyisim değişikliği talebi resmi bir evrak ya da kayda dayanmıyorsa delil göstermeye gerek yoktur. Ancak haklı sebebe ilişkin yazılı delil varsa gösterilmelidir. Örneğin medyada tanınan ve kötü anılan kişilerin ismini taşımak istememek gibi durumlarda belge eklenebilir. Başka isimlerle karıştırılıyorsa, yazımı zor olan isimlerden ötürü resmi işlemlerde sorun ve yanlışlıklar yaşanıyorsa gibi hallerde delil eklenebilir.

Diğer bir örnek ise ailenin koyduğu isimden farklı isimle tanınmaktır. Bu durumda da akraba ya da arkadaşlar tanık olarak gösterilerek yaygın kullanılan isim ispatlanabilir. İsim ilk bakışta bariz şekilde komik ya da kötü bir isim değilse tanık beyanı en önemli delildir.

Bu davalar 1-2 celsede sonuçlanmaktadır. Ortalama 6 ayda davanın sona erdiği söylenebilir.

Düzeltme Davası Nedir?

İsim değiştirme ve soyadı değişikliği davası ile düzeltme davası birbirinden farklıdır. Değişiklik davasında isim ya da soyisim tam olarak değiştirilmektedir. Yeni bir isim ya da soy isimle hayata devam edilir. Ancak düzeltme davasında mevcut isim ya da soy isimdeki yazım yanlışları düzeltilmektedir. Düzeltme davaları sadece dosya üzerinden görülür ve kısa sürede karara bağlanır. Bu davalar da davacının yerleşim yerindeki Asliye Hukuk Mahkemesinde görülmektedir.

İsim Değiştirme ve Soy İsim Değişikliği Davasının Sonuçları

Ad ve soyad değişikliği davasında çıkan karar yerel ya da ulusal bir gazetede ilan ettirilir. İsim ve soyadı değiştirme davalarında hüküm açıklanınca kişi artık sonraki hayatına yeni ad ve soyadı ile devam eder. Eğer davacı erkekse ve evliyse eşinin de soyadı değişecektir. 18 yaşından küçük çocuklar da bu karardan etkilenecek ve soyadı değişecektir.

İsim değişikliği sonrasında alınan yeni isim ve soy isimden ötürü üçüncü bir kişinin zararı ortaya çıkarsa ad değişikliği yapan mahkemeye dava açılacaktır. Zarara uğrayan kişi zararını ispatlamalıdır. Ancak takdir yetkisi hakime aittir.

Üçüncü kişi değişikliği öğrendiği günden itibaren 1 yıl içinde dava açmalıdır. Bu süre hak düşürücü süre olduğu için daha sonra dava açılamayacaktır.