Araç Değer Kaybı Nasıl Alınır?

Araç Değer Kaybı Nedir? Araç Değer Kaybı Nasıl Alınır? Araç Değer Kaybı Hangi Şartlar Altında Talep Edilebilir ? Araç Değer Kaybının Talep Edilemeyeceği Haller Nelerdir?

Araç değer kaybı aracın kazadan önceki hasarsız 2. el rayiç değeri ile olay tarihindeki hasarlı 2. el rayiç değeri arasındaki farktır. Kaza sonucu araçlarda oluşan değer kayıpları her türlü sigorta poliçesinin sorumluluğundadır. Buradaki değer kaybı kaza sebebi ile oluşan zarar olmayıp kaza sebebi ile aracınızın ikinci el satış fiyatındaki düşüştür. Kazanın oluşumunda tam kusurlu ya da diğer tarafa göre daha ağır kusurlu olan araç sahibi ile ruhsat sahibi ve sigorta şirketi kazada hasar alan araç sahibine karşı araç değer kaybı yönünden müştereken sorumludur. Kazada karşı tarafın aracın sigortası olması durumunda tahsilde mükerrerlik olmamak kaydı ile araç değer kaybını hem sigorta şirketinden hem de araç sahibinden talep edebilirsiniz. Eğer aracın zorunlu mali sorumluluk sigortası yok ise o zaman araç sahibine başvurulması gerekmektedir.

Araç Değer Kaybının Talep Edilmesi

Aracınızda meydana gelen değer kaybının talep edilmesi bakımında farklı yollar mevcut olmakla birlikte bu yollardan hangisinin sizin için daha kısa sürede ve masrafsız bir şekilde çözüme ulaştırılacağı tarafımızca yapılan görüşmeler neticesinde karar verilmektedir. Öyle ki; değer kaybınızın tahsili için dava açılma yoluna gidilebileceği gibi sigorta tahkim kuruluna başvuru veya direkt olarak icra takibi başlatılabilecektir. Değer kaybınızın tahsili amacı ile yargısal ve hukuksal yollara başvurulabilmesi için ön şart sigorta şirketine yazılı olarak başvuru yapılması ve sigorta şirketince zararınızın giderilmemesi ya da talebinizin arada bırakılmaması gerekmektedir. Sigorta şirketine yazılı olarak başvuru yapıldıktan sonra sigorta şirketinin talebiniz hakkında 15 gün içerisinde olumlu ya da olumsuz bir cevap vermesi gerekmektedir. Buradaki 15 günlük kanuni süre iş günü olmayıp talep tarihinden itibaren başlayarak hafta sonu ve resmi tatillerde dahil edilerek hesaplanması gerekmektedir.

Araç değer kaybı talep edilebilmesi için

Kazada mağdur olan taraf olmanız gerekir yani ya hiç kusurunuz olmayacak ya da karşı taraf göre kusurunuz daha hafif olması gerekmektedir.
Değer kaybının hesaplanabilmesi için, aracın talebe konu kazada ya da geçmişinde pert kaydının olmaması gerekir.
KTK’ya göre mağdur kaza tarihinden itibaren 2 yıl içinde talepte bulunması gerekir.2 yıllık süre hak düşürücü süredir.
Hasar gören parça daha öncesinde bir işlem görmüş ya da değer kaybına konu olmuş ise o parçaya istinaden yeni oluşan kazada değer kaybı talep edilemez
Mini onarım ile giderilebilen basit kaporta plastik tampon/parça onarımları; cam, radyo/teyp, lastik, hava yastığı, jant mekanik, elektrik, elektronik ve döşeme aksamı hasarları
Aracın kaza anındaki rayiç değerinin %25’ini aşan değer kaybı talepleri(Bu maddede düzenlenen sınır bir araç için talep edilecek toplam değer kaybı limiti olup daha önceden ödenen değer kaybı tazminatları limitten mahsup edilir)
Kaza tarihi ile ihbar tarihi arasında araç üzerinde mülkiyet değişikliği olan araçlar ile ilgili talepler
Çekme belgeli ya da hurda belgeli işlem görmüş araçlar
Kanun koyucu tarafından teminat dışında kalan haller olarak kabul edilmiştir.
Kısa süreli kiralık araçlar, taksi, dolmuş, uzun süreli(bir yıl ve daha uzun) kralık araçlarda eksper tarafından hesaplanan değer kaybı tutarının %50’sini aşan talepler, test aracı, koleksiyon ve antika sayılan araçlardaki hasar sebebiyle yapılan değer kaybı talepleri

Araç Değer Kaybı Hesap Tablosu

Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasında Tarife Uygulama Esasları Hakkında Yönetmelik’te belirtilen araç değer kaybı hesap tablosuna https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/05/20150514-5-1.pdf adresi üzerinden ulaşabilirsiniz.

Yargıtay Kararları Doğrultusunda Araç Değer Kaybının Hesaplanması

Araç değer kaybının hesaplanmasında kullanılan yöntemler bakımından doktrinde birden fazla görüş mevcut olup tarafımızca yargıtay tarafından benimsenen hesaplama yöntemi değerlendirilecektir. Bu kapsamda araç değer kaybının hesaplanması için mahkeme tarafından görevlendirilen bilirkişiler bu hesaplama yöntemini kullanarak araç değer kaybını hesaplaması gerekmektedir. Aksi takdir kullanılan metodun farklılığı sebebi ile hak sahibinin alacağı zarara uğratılabilir yahut davalı taraftan haksız yere fazladan kazanç elde edilmesine sebebiyet verilebilir. Tüm bunlar ışığında uygulamada bilirkişilerce ya da mahkemelerce araç değer kaybı hesaplaması yapılırken farklı bir metodun kullanılması karşısında geçerli ve doğru hesaplama yapılmadığı gerekçesi ile bozma sebebi olabilecektir. Buna göre uygulamada araç değer kaybının hesaplanmasında yargıtayca kabul edilen hesaplama yöntemine göre:

Kaza sonucu aracınızda oluşan değer kaybı hesaplanmasında aracın:

Marka ve modeli
Yılı
KM’si
Hasar Miktarı
Trafiğe Çıkış Tarihi
2.el Piyasa Değeri
Aracın Hasar Geçmişi (Tramer Kaydı) dikkate alınmaktadır.

Örnek Yargıtay Kararları ile Detaylı Olarak İnceleyelim

Yargıtay 17.Hukuk Dairesi 15/05/2019 2016/11702E. 2019/6170K.

Mahkemece benimsenen makine mühendisi bilirkişi raporu doğrultusunda, davacıya ait aracın değer kaybına uğramadığı, davalı sigorta şirketi tarafından 6.970,00 TL ödeme yapıldığı dikkate alındığında davacının karşılanmamış zararı bulunmadığı belirtilerek davacının maddi tazminat talebinin reddine karar verilmişse de, mahkemenin hükme esas aldığı bilirkişi raporunda araç değer kaybı hesaplaması Daire kriterlerine uygun biçimde doğru yapılmamıştır. Davacı …’nin aracında kaza nedeniyle hayatın olağan akışına göre değer kaybı oluşacağı muhakkaktır. Mahkemece; yapılacak iş araç değer kaybı konusunda, tüm dosya kapsamına göre; davacı aracının modeli, markası, kaza tarihindeki yaşı, kilometresi, hasarının nitelik ve niceliği vs. gibi hususlar gözönünde bulundurularak, kaza tarihi itibariyle serbest piyasadaki 2. el piyasa rayiç değeri (hasarsız haliyle) ile aracın hasarı onarıldıktan sonraki haline göre serbest piyasadaki 2. el piyasa değeri arasındaki fark (aradaki farkın değer kaybı olarak kabul edilmesi) hususunda ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli şekilde ek rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesinden ibarettir. Eksik incelemeyle, yazılı olduğu biçimde hüküm kurulması isabetli değildir.

Yargıtay 17.Hukuk Dairesi’nin 03/12/2019 2017/4251E. 2019/11425K.

Bu durumda Mahkemece, kazalı aracın modeli, markası, özellikleri, hasarı, yapılan onarım işlemleri, kilometresi, olay tarihindeki yaşı, aracın markası, özellikleri ve model yılı, kullanım amacı, kullanım süresi, yıpranma payı (aracın km’si,metal komponentlerin yoğunluğu, korozyon dozajı ve önceye ait hasarlar nedeni ile orjinalliğini yitirilip yitirilmediği), aracın gördüğü hasarın ağırlığı ve hasara uğrayan bölgeleri, hasarın giderilmesinde kullanılan parçaların niteliği (orijinal olup olmadığı) hususları ile emsal satışlar da araştırılmak suretiyle, aracın olay tarihindeki 2.el rayiç değeri ile kazadan sonra onarılmış haldeki 2.el rayiç değeri arasındaki farka göre değer kaybının yeniden hesaplanması konusunda yeni bir makine mühendisi ya da otomotiv mühendisi bilirkişi ya da bilirkişi heyetinden ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli rapor alınarak, sonucuna göre karar verilmesi gerekir

Yargıtay 17.Hukuk Dairesi 25/09/2019 tarihli 2016/16825E. 2019/8503K.

Mahkemenin hükme esas aldığı bilirkişi raporunda araç değer kaybı hesaplaması Dairemiz kriterlerine uygun değildir. Eksik inceleme ve hüküm kurmaya elverişli olmayan bilirkişi raporuna göre karar verilemez. Bu durumda mahkemece, rapor düzenleyen bilirkişiden ek rapor alınması; ya da araç değer kaybı konusunda hesap yapmaya ehil, İTÜ veya Karayolları Genel Müdürlüğü Fen Heyeti gibi kurum veya kuruluşlardan seçilecek hasar konularında uzman bilirkişi(makina mühendisi) veya bilirkişi kurulundan tüm dosya kapsamına göre; davacı aracının modeli, markası, kaza tarihindeki yaşı, kilometresi vs. gibi hususlar göz önünde bulundurularak kaza tarihi itibariyle serbest piyasadaki 2. el piyasa rayiç değeri (hasarsız haliyle) ile aracın hasarı mahkemenin hükme esas aldığı bilirkişi raporunda araç değer kaybı hesaplaması Dairemiz kriterlerine uygun değildir. Eksik inceleme ve hüküm kurmaya elverişli olmayan bilirkişi raporuna göre karar verilemez.

Bu durumda mahkemece, rapor düzenleyen bilirkişiden ek rapor alınması; ya da araç değer kaybı konusunda hesap yapmaya ehil, İTÜ veya Karayolları Genel Müdürlüğü Fen Heyeti gibi kurum veya kuruluşlardan seçilecek hasar konularında uzman bilirkişi(makina mühendisi) veya bilirkişi kurulundan tüm dosya kapsamına göre; davacı aracının modeli, markası, kaza tarihindeki yaşı, kilometresi vs. gibi hususlar göz önünde bulundurularak kaza tarihi itibariyle serbest piyasadaki 2. el piyasa rayiç değeri (hasarsız haliyle) ile aracın hasarı onarıldıktan sonraki haline göre serbest piyasadaki 2. el piyasa değeri arasındaki fark (aradaki farkın değer kaybı olarak kabul edilmesi) hususlarında ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli bir rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu biçimde hüküm kurulması doğru görülmemiştir. Onarıldıktan sonraki haline göre serbest piyasadaki 2. el piyasa değeri arasındaki fark (aradaki farkın değer kaybı olarak kabul edilmesi) hususlarında ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli bir rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu biçimde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.

Yargıtay 17.Hukuk Dairesi 28/05/2019 2016/15105E. 2019/6917K.

2-Hükme esas alınan bilirkişi raporunda araçtaki değer kaybının tespiti, Dairemizce değer kaybının belirlenmesi hususunda esas alınan, aracın kaza tarihindeki hasar görmemiş 2. el piyasa değeri ile kazadan sonra onarılmış haldeki 2. el piyasa değeri arasındaki fark kriterine uyulmaksızın hesaplama yapılarak sağlanmıştır. Bilirkişi raporunda belirtilen yöntemle (araç piyasa değerinin %10’u) değer kaybının tespit olunduğu rapora dayalı olarak hüküm kurulamaz. Bu durumda mahkemece aracın tramer kayıtları ve varsa önceki hasarlarına ilişkin hasar dosyaları istendikten sonra aracın modeli, markası, özellikleri, hasarı, yapılan onarım işlemleri, kilometresi, olay tarihindeki yaşı, davacı tarafın iddiaları, davalılarnın savunmaları ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilerek aracın kaza öncesi hasarsız ikinci el piyasa rayiç değeri ile kaza meydana geldikten ve tamir edildikten sonraki ikinci el piyasa rayiç değeri arasındaki farka göre değer kaybı zararının belirlenmesi, meydana gelebilecek çelişkilerin giderilmesi yönünden aynı bilirkişiden ayrıntılı, gerekçeli ve denetime açık ek rapor alınması ondan sonra dosyadaki tüm deliller birlikte değerlendirilerek, varılacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacıya ait araçta meydana gelen hasar nedeni ile yapılan tamirat sonucu hasarlı parçalar yenisi ile değiştirildiğinden, % 15 oranında yedek parça bedelinden yıpranma payı düşülerek 21.824,00 TL yedek parça bedelinin tespit edilerek, neticeten işçilik bedeli de dahil edilerek 27.724,00 TL hasar bedeli tesbit edilmiş ise de, bu rapor dosya kapsamına uygun düşmemektedir. Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz. Bu durumda mahkemece, davacının davaya konu kaza nedeniyle meydana gelen hasar miktarının tesbiti ve değişen parçaların aracın değeri üzerindeki etkisi tarşılarak yine araçtan çıkan parçalar için hurda değeri düşülmesi gerektiği de gözetilerek, bilirkişiden denetime elverişli ek rapor alınarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu biçimde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.

Av. Musa AVCI

Aracınızda ne kadar değer kaybını olduğunu öğrenebilmek için tarafımızla iletişime geçebilir ya da ilgili adres üzerinden istenilen bilgileri doldurarak tarafımıza hesaplama formu gönderebilirsiniz. Kaza yapan her aracın Araç değer kaybı talep edemez. Yukarıda belirtiğimiz ve kanunda öngörülen diğer şartların oluşması gerekmektedir. Uzman bir kişiye danışmadan dava açmanız ya da haksız bir talepte bulunmanız karşısında yargılama giderleri ve avukatlık vekalet ücreti ile karşı karşıya kalabileceğinizi unutmayın. Aksi halde yukarıda da bahsettiğimiz üzere talep veya yargılama neticesinde haksız çıktınız takdirde ödeyeceğiniz masraflar aracınızın değer kaybı bedelinden çok daha fazla olabilmektedir. Tarafımızca bize başvuran müvekkillerin araç değer kayıpları, günlük kazanç kayıpları ve ikame araç giderleri makina, otomativ mühendisileri ile ekspertizler tarafından yargıtayca benimsenen metotlar doğrultusunda hesaplanmaktadır. Yapılan hesaplama işleminin ardından müvekkile bildirilen araç değer kaybı müvekkilce onaylandıktan sonra hukuki işlemler başlatılacaktır.