Şantaj Suçu ve Cezası
Bir kimsenin hukuka aykırı ya da yükümlü olmadığı bir şeyi yapmasına veya yapmamasına ya da o kişiden haksız çıkar sağlamaya zorlamak; birinin şeref ve saygınlığına zarar verici özelliklerdeki konuların açıklanacağı ya da isnat edileceği tehdidinde bulunulması şantaj suçunu oluşturur. Türk Ceza Kanunu’nun “Hürriyete Karşı İşlenen Suçlar” başlıklı bölümünde ve 107 sayılı maddesinde yer verilmiş olan şantaj suçunun cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar hapis cezasıdır. Ancak suçun birden fazla defa işlenmesi durumunda fail hakkında uygulanacak cezada artışa gidilir. Şantaj suçu çoğu zaman özel hayatın gizliliğini ihlal, haberleşmenin gizliliğini ihlal ve tehdit suçu ile birlikte yargılanır. Bu nedenle failin bu suçlardan da ceza alması mümkündür.
Şantaj suçunun takibi şikayete bağlı değildir. Savcılık makamı suçu öğrendiğinde kendiliğinden soruşturma başlatılır. Bu suç tipinde uzlaştırma prosedürleri uygulanmaz. Asliye Ceza Mahkemesinde yargılama yapılır.
Şantaj Suçunun Şartları
Kanun şantaj suçunu belirli suç tiplerine göre ayırmıştır. Buna göre:
- TCK 107/1 Failin Hak Sahibi ya da Yükümlü Olduğu Şey ile İlgili Şantaj Suçu
Fail, kendisinin hak sahibi veya yükümlü olduğu bir şeyi yapacağı veya yapmayacağını belirterek mağduru tehdit etmesi şeklinde gerçekleşen şantaj suçu şu şekillerde gerçekleşebilir:
- Mağduru hukuka aykırı bir şey yapmaya zorlama suretiyle,
- Mağduru yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya zorlama suretiyle,
- Haksız çıkar sağlama amacıyla şantaj suçu.
- TCK 107/2 Şeref ve Saygınlığa Zarar Verecek Hususların Açıklanacağı veya İsnat Edileceği Tehditi
Bu suç tipinde fail, kendisi veya üçüncü bir kişiye haksız yarar sağlama amacı ile mağdurun saygınlığına ve onuruna zarar verecek özellikteki bilgilerin açıklanacağı veya mağdura isnat edileceği tehdidinde bulunmaktadır.
Suçun oluşması mağdurdan haksız yarar edilmesi koşuluna bağlı değildir. Açıklama tehdidi altında bulunan bilgilerin mağdurun şeref ve saygınlığına zarar verecek mahiyette olması gerekir.
Açıklanacağı belirtilen hususun gizli, bilinmeyen bir konu olması gerekir. Herkesin bildiği bir bilginin açıklanacağına dair gerçekleştirilen tehditler şantaj suçunu oluşturmaz.
Şantaj Suçunun Cezası
Türk Ceza Kanunu 107 sayılı maddede belirtildiği üzere şantaj suçu nedeniyle faile verilecek ceza 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezasıdır.
Şantaj Suçu Örnekleri
Teknolojinin hayatımıza dahil olmasıyla birlikte suç tiplerine de katılımı arttı. Özellikle şantaj suçunda bilişim sistemlerinin kullanımı ciddi oranda dikkat çekmektedir. İnternet, cep telefonları fotoğraf ve video kayıtları ile gerçekleştirilen şantaj suçları aynı nitelikte ele alınarak cezalandırılır.
Telefon ile Gerçekleştirilen Şantaj Suçu
Cep telefonlarının kullanımının artması ile birlikte iletişimin temeli bu küçük cihazlar olmaya başladı. Telefonlarda yer alan uygulamalar kullanılarak kişi hakkında çeşitli bilgiler elde edilebilir. Whatsapp şantaj suçu çoklukla karşılaşılan durumlardan biridir. Karşılıklı güven içerisinde whatsapp yazışmalarında paylaşılan özel bilgiler kullanılarak yapılan tehditlerde mağdurun yapması gereken en önemli hareket korkuya kapılmayarak şantaj delillerini silmemektir. Şantaj mağduru elindeki delillerle beraber bir ceza avukatına başvurmalıdır.
Fotoğraf ve Video ile Şantaj Suçu
Video ile gerçekleştirilen şantaj suçunda şantaj materyali olarak mağdurun kendi çekimi olan veya fail tarafından mağdura zarar verecek gizli çekim görüntülerin kullanılması söz konusudur. Fail bu görüntüleri mağdurun ailesi veya iş yerine gönderme ya da ifşa siteleri şeklinde anılan pornografik içeriklere sahip internet sitelerinde yayınlama tehditi ile mağdurdan haksız yarar sağlama amacındadır. Bu durumlarda mağdurun vakit kaybetmeden bilişim ve ceza alanında uzman bir avukatın yardımına başvurması gerekir.
Şantaj Durumunda Ne Yapılmalı?
Şantaj söz konusu olduğunda yapılacak yegane şey adli makamlara başvurudur. Şantaj yapan kişinin elinde olduğunu iddia ettiği bilgilerin içeriğine bakılmaksızın adli makamlardan destek alarak sorunu çözmeye çalışmak kalıcı bir çözüm elde etmenizi sağlayacaktır. Eğer mağdur şantaja boyun eğer ve failin isteklerini yerine getirmeye başlarsa içinden çıkılmaz bir denkleme girebilir. Boyun eğen bir mağdurdan fail sonuna kadar faydalanmak isteyecektir.
Şantaj Suçunun İspatı
Şantaj suçu işlemekte olan fail veya faillerin yakalanabilmesi için mutlaka bir hukuki yardım alınması gerekir. Genellikle bilişim araçları kullanılarak yapılan şantajın ispatlanabilmesi için kanıtların korunması, mümkün olduğu durumlarda tanıklar ile delillerin desteklenmesi gerekir. Mağdur mutlaka yazışmaları ekran görüntüsü alarak korumalı, eğer şantaj sesli bir şekilde gerçekleşiyorsa ve imkanı varsa ses kaydı almalıdır.
Ayrıca şantaj aracı olarak kullanılan yazılı veya görüntülü materyallerin de amacına ulaşmadan ele geçirilmesi mağdur açısından oldukça önemlidir.
Şantaj Suçunda Uzmanlarla Çalışmak Gerekir
Her ne kadar direk karakola veya savcılığa başvurma imkanı bulunsa da güvenlik birimleri ve adli personelin bu alandaki uzmanlıkları yeterli olmayabilir. Aynı zamanda soruşturma süreci uzun olduğu için kısa zamanda netice almak mümkün olmayabilir. Bu sebepler göz önüne alındığında şantaj mağduru elindeki deliller ile birlikte bilişim avukatına başvurarak sürecin ilk adımını atmalı ve duruma göre bundan sonrasında yapılacaklar konusunda hukuki destek almalıdır.
Şantaj Suçunda Cezanın Ertelenmesi, Adli Para Cezasına Çevrilmesi ve HAGB
Şantaj suçunun failinin alacağı ceza gerekli koşulları sağlıyorsa ertelenebilir, adli para cezasına çevrilebilir veya fail hakkındaki hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir.