Kişisel Verilen Kaydedilmesi ve Ele Geçirilmesi Suçu
Türk Ceza Kanunu’nda “özel hayata karşı suçlar” başlığı altında düzenlenmiş olan kişisel verilerin kaydedilmesi ve ele geçirilmesi suçu uygulamada çok karşılaşılan suçlar arasındadır. Bu suçlar genel olarak bilişim sistemleri aracılığı ile işlenmektedir. Bu nedenle bilişim suçları ve bilişim hukuku kapsamında da değerlendirilmelidir.
Kişisel Veri Kavramı
Kişiye ait mali, fiziki, kültürel, sosyolojik ve psikolojik tüm bilgileri kişisel veri kapsamındadır. Kişinin vatandaşlık numarası, pasaport ve ehliyet bilgileri, adresi, telefon numarası, fotoğrafları, özgeçmişi, adli sicil bilgileri, kan grubunun yanı sıra kişinin belli ya da belirlenebilir olmasını sağlayabilecek nitelikteki tüm bilgiler kişisel veri kapsamındadır.
- Yaşam biçimine ilişkin kişisel veriler,
- Ekonomik ve finansal kişisel veriler,
- Bilişim alanına ilişkin kişisel veriler,
- Sağlıkla alakalı kişisel veriler,
- Politik kişisel veriler kanunlarla koruma altına alınmıştır.
Kişisel Verileri Koruma Kurumu
Kişisel verilerin korunabilmesi amacı ile 2016 yılında Kişisel Verilerin Korunması Kanunu yürürlüğe girmiştir. Kanun bu amaç doğrultusunda Kişisel Verileri Koruma Kurumunu da hayatımıza sokmuştur. Kurumun amacı bu verilerin korunmasını sağlamak ve bu konuda sosyal bir bilinç oluşturmaktır.
Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu
Hukuka aykırı bir şekilde kişisel verilerin kaydedilmesi kişisel verilerin kaydedilmesi suçunu oluşturur. Bu suç halk arasında “fişleme” olarak da tarif edilmektedir. Kayıt işlemi kağıt üzerinde olabileceği gibi teknolojik araçlardan faydalanarak da yapılabilir. Kişilerin dini, ırki, siyasi, mezhepsel özelliklerinin, cinsel tercihlerinin veya sağlık bilgilerinin kayıt altına alınması şeklinde karşımıza çıkabilir.
Bu suçun cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıdır.
Kişisel verilerin kaydedilmesi suçu takibi şikayete bağlı suçlardan değildir. Savcılık suçu öğrendiğinde soruşturma başlatır. Bu nedenle herhangi bir şikayet süresi yoktur.
Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçunun Unsurları
Suçun oluşması için ortada öncelikle bir veya birden fazla kişisel veri bulunmalı, ardından bu verilerin kayıt yetkisi olmaksızın kaydedilmiş olması gerekir. Verilerin kaydedilmesi konusunda izin verilmesi veya kaydetme işleminin belirli meslek sahipleri tarafından rızaya dayalı olarak görev icabı gerçekleştirilmesi hukuka aykırılığı ortadan kaldırır.
Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçunda Cezayı Arttıran Nedenler
Belirli durumlarda kişisel verilerin kaydedilmesi suçunun nitelikli hali oluşur:
- Suçun kamu görevlisince ve görevin sağlamakta olduğu yetkinin kötüye kullanılması suretiyle gerçekleştirilmesi durumunda verilecek ceza 1/2 oranında arttırılır.
- Belirli bir mesleğin sağladığı kolaylıktan faydalanarak kişisel verilerin kaydedilmesi suçunun işlenmesi halinde verilecek ceza 1/2 oranında arttırılır.
Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu ve Özel Hayatın Gizliliğini İhlal
Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu ile Özel Hayatın Gizliliğini ihlal suçu benzer amaçlara hitap eden iki suç tipidir. Ancak özel hayatın gizliliğini ihlal eden her bilgi kişisel verilerin kaydedilmesi suçunu teşkil etmez. Örneğin bir kişiye ait çıplak resimleri kaydetmek özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu oluşturmasına rağmen bu görüntüler kişisel veri olarak kabul görmediği için kişisel verilerin kaydedilmesini suçunu oluşturmaz.
Kişisel Verileri Verme, Yayma veya Ele Geçirme Suçları
Hali hazırda kayıtlı olan kişisel verinin farklı yöntemler ile haksız bir şekilde verilmesi, yayılması veya ele geçirilmesinde suç tipi değişerek kişisel verileri verme, yayma veya ele geçirme suçu oluşur. Bu suçun cezası 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası olarak belirlenmiştir.
Uygulamada bu suç genellikle rızaya dayalı olarak verilmiş kişisel bilginin üçüncü bir kişi tarafından ele geçirilmesi, satılması veya dağıtılması şeklinde karşımıza çıkar. Örneğin bir şirket ile paylaşılmış olan isim, telefon ve adres bilgilerinin şirket çalışanı tarafından rıza dışında kullanılması bu duruma bir örnektir.
Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçunda Erteleme, Adli Para Cezasına Çevrilmesi ve HAGB
Kişisel verilerin kaydedilmesi suçunda belirli koşulların varlığı halinde cezanın ertelenmesi, adli para cezasına çevrilmesi veya hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmesi mümkündür.