Garanti Belgesi Kapsamında Tüketicinin Hakları

29029 sayılı ve 13.06.2014 tarihli resmi gazete yayımlanan Garanti Belgesi Yönetmeliği’nce kanun koyucu tarafından tüketicilerin hak ve yükümlülükleri açık bir şekilde belirtilmiştir.Bu doğrultuda almış  olduğunuz ürünün garanti süresi içerisinde bozulması, kullanılamaz hale gelmesi ya da sizin o ürünü alırken üründen elde etmeyi amaçladığınız faydayı ortadan kaldıracak bir sorun yaşmanız halinde; ürünü satın aldığınız firmaya, ithalatçıya ve üreticiye karşı birlikte kullanabileceğiniz birtakım haklarınız vardır. Ancak bu haklarınıza zeval gelmememesi için ürünü satın alırken, kullanırken ve yetkili servise teslim ederken dikkat edilmesi gereken hususlar vardır.Öncelikle satın almış olduğunuz ürünün garanti belgesini almanız gerekmektedir.Satıcı tarafından garanti faturanın garanti belgesi yerine geçeceğine bir sorun olduğu takdirde fatura veya fiş ile işlem yapacakları tarzındaki söylemlere itibar edilmemesi gerekmektedir. Zira garanti belgesi yönetmeliğine göre Satılan mala ilişkin olarak düzenlenen faturalar garanti belgesi yerine geçmez. Ürünün garanti kapsamında değerlendirilebilmesi için sorunun kullanıcı hatasından kaynaklanmaması gerekir.Ancak burada tüketicilerimiz tarafından düşülen en büyük yanılgı hangi kullanımların tüketiciden kaynaklı olup olmadığı noktasındadır. Günlük hayatta almış olduğumuz birçok ürünü garanti kapsamında yapılması için firmaya başvurduğumuzda kullanıcı hatası gerekçesi ile talepleri reddedilmektedir.Bu husus da önemle belirtilmesi gerekmektedir ki; tüketici tarafından ürünün bozulduğu gerekçesi ile firmaya başvuruldupu takdirde sorunun tüketici hatasından kaynaklı olduğunun isptatı tüketici üzerinde olmayıp firma üzerindedir.Yani tüketici üründen kaynaklanan hatanın kendisi tarafından yapılmadığını isptalaması gerekmemekte olup bu hususun firma tarafından hukuken geçerli delillerle(teknik inceleme) ortaya konulması gerekmektedir.İlgili firma sorunun tüketicinin kullanımından olduğunu ispatlayamadığı takdirde; ürünün onarımını ya da iadesini kullanıcı hatası olduğu gerekçesi ile reddedemez.

Tüketiciler firma tarafından kullanıcı hatası kabul edemeyiz şeklinde bir olayla karşılaştıklarında öncelikle firma tarafından yapılan incelemelerin ve hangi kullanımdan dolayı tüketici hatası olduğunun değerlendirildiğini ve sorunun tüketici hatası olduğuna dair firmadan tutanak talep etme hakları vardır.Garanti belgesi yönetmeliği kapsamında tüketici hatasının mala ilişkin azami tamir süresi içerisinde düzenlenen raporla belirlenmesi ve bu raporun bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunludur.Firma size bu evrakı vermediği takdirde endişe etmenize gerek yok.Zira yukarıda da bahsedildiği üzere üründeki hatanın tüketici kullanımından kaynaklı olduğunun ispatı  firma üzerinde olacağından firma ispat edemediği hususlar bakımdan sorumlu olacaktır.

İlgili kanun maddesibe ve yönetmeliğine göre her ürün için ayrı ayrı azami tamir süreleri belirlenmiştir. Buna göre binek otomobiller ve komyenetler için 30 günlük azami tamir süresi belirlenirken diğer günlük hayatta kullandığımız bir çok ürünün azami tamir süresi 20 iş günü olarak kabul edilmiştir. Azami tamir süresi, garanti süresi içerisinde mala ilişkin arızanın yetkili servis istasyonuna veya satıcıya bildirimi tarihinde, garanti süresi dışında ise malın yetkili servis istasyonuna teslim tarihinden itibaren başlayacaktır.YEtkili servis tarafından ürün azami tamir süresi içerisinde teslim edilmezse tüketici bu ürünü teslim almaktan kaçınarak kanunda belirtilen diğer seçimlik haklarını kullanabilecektir.

Azami Tamir Süresi İçerisinde Teslim Edilmeyen Ürünler Hakkında

Servise gönderilen ürünlerin ürün tipine göre değişmekle birlikte ilgili kanun maddelerinde belirtilen sürelerden daha geç teslim edilmesi halinde tüketicinin hakları bilmesi önemlidir. Firmamız bu konuda hukuki destek vermektedir. Örneğin bir cep telefonu için ortalama servis süresi firmanın çalışma günlerine bağlı olarak 20 iş günüdür. Bu süre içinde ürünü kargoya teslim etmeyen veya size elden vermeyen firma hakkında bir çok hakkınız doğmaktadır. Bunlar malın ücretsiz değiştirilmesi veya ürünün satış fiyatının iadesi veya ayıplı kısım oranında bedel indirimi. Örneğin 7500 tl lik bir telefon için geç gönderim halinde ücretsiz değiştirme veyahut ürünün ücretinin iade yapılması mümkündür. Bu gibi durumlarda genelde firmalar zorluk çıkarsa da dava açılarak hakkınızı aramanız mümkündür. Ayıplı mal konusunda ise en çok 2. el ve sıfır araç satışında karşılaşıyoruz kurumsal bir firma veya şahıstan aldığınızın aracın motor bölümününde bulunan arızadan dolayı ayıplı mal davası açılabilir ve 250 bin TL lik bir araba için bu oran bilirkişi tarafından %10 olarak belirlenir ise 25 bin TL alacak hakkınız doğacaktır.

Malın ayıplı olduğunun anlaşılması halinde kanun koyucu tarafından tüketiciye

a) Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme,

b) Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme,

c) Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını

isteme,

ç) İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme, seçimlilik haklarını tanımıştır.Tüketici hakkaniyet doğrultusunda kendisine tanınan seçimlilik haklarından birini seçerek satıcı, üretici veya ithalatçıya karşı yönlendirebilir.Tüketicinin seçimlilik haklarını kullanması karşısında satıcı, üretici ve ithalatçı müştereken sorumlu olacaklardır.

Ürünün bozulması yani ayıplı olduğunun anlaşılması halinde tüketici olarak yetkili servise başvurduğunuz takdirde kanunda belirtilen ücretsiz onarım hakkınızı kullanmış olmaktasınız. İlgili firma tarafından üründeki ayıp 20 iş günü içerisinde tamamlanamaz ya da ürün sizin kullanımınıza tesis edilemezse, ürünün garanti süresi içerisinde yeniden arızalanması veya Tamirinin mümkün olmadığının, yetkili servis istasyonu, satıcı, üretici veya ithalatçı tarafından bir raporla belirlenmesi halinde tüketici olarak malın bedel iadesini, ayıp oranında bedel indirimini veya imkan varsa malın ayıpsız misli ile değiştirilmesini satıcıdan talep edebilir. Satıcı, tüketicinin talebini reddedemez. Bu talebin yerine getirilmemesi durumunda satıcı, üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur.

İlgili kişiler tarafından tüketici talepleri yerine getirilmediği takdirde. Tüketici tarafından ikamet ettiği yer tüketici hakem heyetine veya tüketici mahkemesine başvurulması gerekmektedir.

Av. Musa AVCI