Sabit Disk Neden Bozulur?
Bilgisayarlar en az cep telefonları kadar yaygınlaşmış durumdadır. Nerede ise hemen hemen herkeste masa üstü veya diz üstü en az bir adet bilgisayar bulunmaktadır. Bilgisayarların en önemli arızalarının başında ise hard disk arızları gelmekte, bu arızalar sonucunda da, o ana kadar depolanmış veriler silinmektedir. Bu nedenle, kullanıcıların çoğu, sabit disk neden bozulur sorusunu soruyorlar.
Sabit Disk Nedir?
Sabit diskler, genel kullanım adı ile de hard diskler, manyetik olarak verileri depolayan ortamlara denmektedir. Sabit disklerde bulunan diskler değişik dönme hızları ile veri kaydetmektedirler. Disklerin üzerinde d/d (dakikadaki devir) olarak gösterilen ve genellikle 3600 ile 15000 arasında olan rakamlar, sabit disk üzerindeki disklerin dönme hızlarını belirtmektedir. Sabit disklerin kapasiteleri daha çok veri depolama imkanı sağlamaktadır, ayrıca özellikle program indirmelerinde de belirli bir veri depolama alanı istenmektedir. Eskiden mega baytlar ile konuşulan bu alanlar, günümüzde ise gigabayt ve bazı özel sistemlerde terabaytlara kadar yükselmektedir. sabit disklerin ebat ve boyutları, masa üstü ve diz üstü bilgisayarlarda değişiklik göstermektedir.
Sabit Diskler Neden Bozulur?
Sabit disklerin kalitesine bağlı olarak değişmekle beraber, normal ömürleri 10 yıl ile 12 yıl arasında olmaktadır. Sabit disk bozulmalarının belli başlı nedenleri şunlardır;
- Virüs bulaşması: virüs adı verilen kötü amaçlı yazılımlar, sabit disklere bulaşarak çalışmalarını yavaşlatabilir, hatta tamamen çalışamaz hale getirebilir.
- Voltaj dalgalanmaları: elektrik sisteminde meydana gelen ani voltaj yükselmesi veya düşmesi de, sabit disklerin bozulmasına neden olmaktadır.
- Darbeler: bilgisayarların ani darbe alması veya düşmesinden dolayı da sabit diskler zarar görmektedir. Bu nedenlerden bad sektör denilen, bozulmuş kesimler oluşmakta ve bunların çoğalması da sabit disklerin çalışmasına engel olmaktadır.
- Yetersiz ram: sabit diskler, bilgisayarda bulunan ram yetersizliğinde, bir bölümünü ram olarak kullanmakta ve bu da ömürlerinin azalmasına neden olmaktadır.
- Tozlar: bilgisayarların bulunduğu ortamların tozlu olması ve düzenli temizlenmemesi, sabit disklerin bu tozlardan etkilenmesine ve arızalanmasına neden olmaktadır.
Sabit Disk Arızalarının Belirtileri Nelerdir?
Sabit diskler arızalanmadan önce genellikle bazı belirtiler gösterirler, bazen de hiç bir belirti olmadan arızalanabilirler. Bu belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
- Sabit disklerden anormal sesler (cızırtı veya tıkırtı gibi) gelmeye başladığında ve bu seslerin sürekli hale gelmesi durumunda, arızalanacağı anlamına gelmektedir. Genellikle motor arızasından oluşan bu sesler duyulduğunda, bilgisayar kapatılmalı ve servise götürülüp önemli veriler mutlaka yedeklenmelidir.
- Bilgisayarın normalden çok fazla yavaşlaması ve işletim sisteminin çok geç açılması da sabit disk arızasının önemli belirtilerindendir.
- Yaygın olarak görülen sabit disk arıza belirtilerinden biri de, kaydedilmiş verilerin kendiliğinden kaybolmasıdır.
- İşletim sisteminin sabit diski görmemesi.
- Bilgisayarın işlem esnasında sürekli olarak donması da arız belirtisidir. bu donmalar, virüslerden de kaynaklandığından, öncelikle virüs tarama ve temizliği yapılıp, tekrar donmalar oluşursa, servise götürülmelidir.
Sabit Disk Arızalarından Nasıl Korunur?
Sabit diskler arızalardan şu şekilde korunabilir:
- Bilgisayarı on-off düğmesinden değil, başlat menüsünden kapatmak
- Bilgisayarın aşırı ısınmasını engelleyecek uygun fan kullanmak ve ortamın hava akımının düzgün olması
- Uygun ram kullanmak
- Düzenli toz temizliği yapmak
- Kaliteli virüs koruma programları kullanarak, düzenli virüs taramaları ve temizlemesi yapmak
- Voltaj koruyucu cihazlar ve kesintisiz güç kaynakları kullanmak
- Prizlerin topraklı ve sigortalı olması
Diğer Hususlar
Teknoloji olarak bozulmayan sabit disk bulunmamaktadır. Bu konunun bilincinde olarak, bilgisayar alırken veya sabit diskler değiştirilirken, parasından çok kalitesine ve garanti sine bakılmalıdır. Düzgün kullanımlar ve koruyucu tedbirler ile de sabit disklerin ömürleri uzayabilmektedir.