Kredi Kartı Dolandırıcılığı
Ceza kanunumuzun bilişim suçları başlığı altında yer almakta olan banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçu (TCK 245) halk arasında genel olarak kredi kartı dolandırıcılığı olarak bilinmektedir. Suçun kanundaki adından da anlaşılabileceği üzere hem banka kartları hem de kredi kartları ile gerçekleştirilmekte olan dolandırıcılık fiillerinin kapsamını çizer.
Banka kartı ve kredi kartı nedir?
Banka kartları bankalarda yer alan hesaplarınızdaki mevcut parayı kullanmanızı sağlayan kartlardır. Maaş kartları bu tanıma dahildir. Çoğu banka kartında kişinin sahip olduğu bakiye haricinde bir harcama yapması mümkün değildir.
Kredi kartları ise bankanın size tanımladığı kredi limitini elinizdeki kart ile aylık bir şekilde ödeme sistemiyle kullanmanızı sağlar. Kredi kartları bir harcama aracıdır ve kişiyi nakde bağlı olmaktan kurtarır. Kredi kartları ile nakit çekim işlemi de gerçekleştirilebilmektedir.
Kredi Kartı Dolandırıcılığı Suçu
Türk Ceza Kanunu’nda 245 sayılı maddede yer alan ismi ile banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçu için kanun koyucu farklı suç tipleri öngörmüştür. Bilişim suçları arasında ceza miktarı en yüksek suç kredi kartı dolandırıcılığıdır. Suçun üç farklı hali ve bu hallerine göre cezaları şu şekildedir:
- Başka kişilere ait banka veya kredi kartlarının kullanılması ya da kullandırılması
Suçun ilk tipi başka bir kişiye ait banka veya kredi kartının kullanımı veya başkalarına kullandırılması ile haksız çıkar sağlamadır. Kartın kendisinin veya kart bilgilerinin ele geçirilmesi ve haksız çıkar sağlamak amacı ile kullanılması gerekir. Kartın veya kart bilgilerinin nasıl ele geçirildiği önemli değildir. Sahibinin rızası ile elde edilmesine rağmen kartın rıza dışındaki amaçlar ile kullanılması, kartın bulunmuş olması, kartın hırsızlık suçu işlenerek elde edilmesi, ATM cihazlarına kurulan mekanizmalar ile kart ve kart bilgilerinin elde edilmesi ile suç oluşur. Hırsızlık metodu ile kart ele geçirildiğinde fail aynı zamanda bu suçtan da ceza alır.
Burada haksız çıkar sağlayan fail olabileceği gibi üçüncü bir kişi de olabilir. Suçun oluşması için failin kendisine haksız çıkar sağlamasına gerek yoktur. Farklı bir kişiye sağlanan haksız çıkar da suç kapsamındadır. Suçun bu şeklinde ceza 3 yıldan 6 yıla kadar hapis ve 5 bin gün adli para cezasıdır.
- Sahte bir banka ya da kredi kartı üretimi, satımı, devredilmesi, kabul edilmesi
Maddenin ikinci fıkrasında yer alan bu suç tipinde banka ve kredi kartlarındaki sahtecilik işlemleri ele alınır. Sahte bir biçimde banka veya kredi kartı üretilerek bu kartın gerçek bir hesaba bağlanması bu suçun oluşumu için gereklidir. Üçüncü kişinin banka hesabına bağlanmamış olan sahte kredi kartları herhangi bir kimseyi zarara uğratamayacakları için bu suç kapsamında yer almaz. Bu suçun oluşumu için kredi veya banka kartının kullanılmasına gerek yoktur. Yani fail kendisine veya bir başkasına haksız çıkar sağlamadan yakalandığında da suç oluşmuş olur. Sahte bir banka ya da kredi kartı üretimi, satımı, devredilmesi, kabul edilmesi suçunun cezası 3 yıldan 7 yıla kadar hapis ve 10 bin gün adli para cezasıdır.
- Sahte bir kredi veya banka kartı kullanılarak haksız çıkar sağlanması
Bir önceki maddede açıkladığımız üzere sahte bilgiler ile gerçek kişilerin hesaplarına bağlanan kredi ve banka kartlarının kullanılması ile bu suç tipi oluşur. Bu suç tipinde en önemli unsur sahte kartların kullanılarak haksız çıkar sağlanmasıdır. Üretilen sahte kartlar kullanılmamış ise bir önceki maddede açıkladığımız suç tipi oluşacaktır. Sahte bir banka veya kredi kartının kullanılarak haksız yarar elde edilmesi suç tipinde yaptırım 4 yıldan 8 yıla kadar hapis ve 5 bin güne değin adli para cezasıdır.
Bu suç tipinde failin kartı kullanarak kendisine veya bir başkasına çıkar sağlaması gerekir. Fail kartı kullanmasına rağmen çıkar elde edememişse suça teşebbüsten söz edilir ve yargılama da teşebbüs hükümlerine göre yapılır.
Kredi Kartı Dolandırıcılığı Suçunda Şahsi Cezasızlık Halleri ve Etkin Pişmanlık
Bazı akrabalık hallerinde başkasına ait kartın izinsiz bir şekilde kullanılması suçunda faile ceza verilmez:
- Evlilikleri devam eden eşlerden birinin,
- Altsoy, üstsoy veya bu derecedeki kayın hasımlarından birinin,
- Evlatlık veya evlat edinenin,
- Aynı konutta birlikte ikamet etmekte olan kardeşlerden birinin zararına işlenmesi durumunda faile ceza verilmez.
Suçun birinci fıkrada yer alan başkasına ait kartın izinsiz kullanılmasıyla yarar sağlanması tipinde etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanılabilir. Failin etkin pişmanlık için başvurduğu aşamaya göre cezasında indirim yoluna gidilir. Etkin pişmanlığın gerçekleşmesi için doğan zararın fail tarafından tamamen karşılanmış olması gerekir. Ayrıca failin suça iştirak edenleri, suçun nasıl işlendiğini, yardım edenleri de açıklaması yararına olacaktır.
Kredi Kartı Dolandırıcılığı Suçunda Adli Para Cezasına Çevirme, Erteleme ve HAGB
Kredi kartı dolandırıcılığı suçu sonucu verilen cezaların adli para cezasına çevrilmesi mümkün değildir.
Kredi kartı dolandırıcılığı suçunun yargılaması süresince etkin pişmanlık hükümlerinden faydalanan sanığın ceza miktarının ne kadar düşeceğine bağlı olarak hakkında erteleme kararı verilmesi veya hükmün açıklanmasının geri bırakılması mümkün olabilir.
Kredi kartı dolandırıcılığı suçunun mağdurunun bu süreçte zararının tazmin edilebilmesi için hukuki destek alması faydalı olacaktır. Sanık veya şüpheli durumunda olanlar için de alanında uzman bir ceza avukatından destek alınması gerekir.