KRİMİNAL İNCELEME NASIL YAPILIR ?

İşlenen suçlar neticesinde olay yerinde bırakılan delilleri günümüz, bilimsel ve teknik yöntemleri yardımıyla inceleyip değerlendirerek yürütülen adli, idari, ve siyasi soruşturmalara yön verme, suç ve suçlunun kesin olarak belirlenip ispatlanması suretiyle yargı organları karşısına çıkarılmasını, adaletin doğru ve süratli biçimde işlemesini sağlamak demokratik hukuk devletlerinin en önemli görevlerinden biridir.

Bu görevin yerine getirilmesinde en önemli görev şüphesiz toplum düzeninin teminatı olan Polis Teşkilatına düşmektedir. Bu açıdan konuya geçmeden önce Polisin tanımının bilinmesinde fayda vardır. Polis Vazife ve Selahiyetleri Kanunu’nda (PVSK) polisin tanımı şu şekilde yapılmaktadır;

Polis; Asayişi, şahıs tasarruf emniyetini ve mesken dokunulmazlığını korur, halkın ırz, can ve malını muhafaza, ammenin istirahatını temin eder, yardım isteyenlere alil ve acizlere yardım eder, kanun tüzük ve yönetmeliklerin kendisine verdiği görevleri yapar.

Emniyet ve asayiş hizmetlerinin kendine has özellikleri yönünden polisin başlıca iki görevi vardır. Birincisi suç işlenmesini önlemeye yönelik idari görevi yani önleyici hizmeti, ikincisi ise önleyici zabıta tedbirleri ile engel olunamaması sonucu bir suçun işlenmesi durumunda kanunlarda polise tevdi olunan suç ve suç sanıklarıyla bunlara ait delillerin saptanması, suç sanıklarının yakalanması ve adli mercilere teslimi aşamalarında yaptığı çalışmaları kapsayan adli görevidir. Adli görev, suçun işlenmesiyle başlar ve adli görev sırasında polisin adli amiri Cumhuriyet Savcısıdır.

İşlenen suçların çözümü şüphesiz olay sonrası suçluların bırakmış olduğu delillerin iyi bir şekilde değerlendirilmesi sayesinde mümkündür. Delillerin korunması, tespiti, toplanması ve incelenmek üzere laboratuara gönderilmesi aşamaları polisin bilinçli ve profesyonel olarak çalışmasını gerektirmektedir. Nelerin delil olabileceğinin ve nasıl değerlendirileceğinin bilinmesi suç ve suçlunun tespitinde atılacak ilk adımlardan biridir.

Bu aşamada Kriminalistik biliminin ne olduğunu ve amaçlarını bilmekte fayda vardır.

Kriminalistik; Suçun veya kabahatin ortaya çıkarılmasında ve tanısında, meydana gelen olaylarda, suç ve suçlunun/suçluların kimliğinin belirlenmesinde bilimsel yöntem ve araçların kullanılmasını, bilimsel yöntemlerle suç olgusunun ispatlanmasını sağlayan bilim dalıdır.

Kriminalistiğin amacı, suça suçlu bulmak değil, bilimsel veriler ışığında gerçek suç ve suçluyu bulmaktır.

Kriminal inceleme veya kriminalistik, genel bir tanımlama ile tekniğin pozitif bilgilerinden yararlanarak suç delillerinin incelenmesi ve değerlendirilmesidir. Kriminal teknik; karşısına çıkan çeşitli adli olayları fizik, kimya, biyoloji, adli tıp, eczacılık vb. pozitif bilimlere dayanarak teknik açıdan yorumlar. Bu bağlamda, kriminal teknik işlemler, özellikle suç delillerinin ivedilikle incelenerek suçların ve suçluların tespiti ve olayların aydınlatılmasında yargıya büyük hizmetlerde bulunmaktadır.

Polisin kriminal çalışması suçun işlenmesiyle birlikte olay yerinin korunması ile başlar ve buradan toplanan delillerin incelenmek üzere standartlara uygun olarak ilgili yerlere gönderilip, bilimsel sonuçların uzmanlar, soruşturmacılar ve mahkeme tarafından değerlendirilmesine kadar sürer.

Maddi suç delilleri polisin yapacağı teknik ve bilimsel araştırmalarla ortaya çıkabilmektedir. Araştırmalar ve incelemeler karmaşık ve güç olduğu için, uzman ve çok iyi eğitilmiş personel ile uygun araç-gereçlere ihtiyaç vardır.

Kriminal incelemeleri şu şekilde kategorize etmemiz mümkündür;

1. Olayyerine ve olaya el koyanların, soruşturmacıların ve uzmanların görevleri;

• Olaya ilk müdahale eden ekip ve soruşturma ekibinin görevi, mevcut durumu bozmadan muhafaza etmek, olay yerine kimseyi sokmamak, maddi delilleri korumak, tanık, mağdur ve şüpheli gibi kişilerin tespitini yaparak bunların olay yerinden uzaklaşmalarını önlemektir.
• Olayın ve olay yerinin araştırılması, incelenmesi ile görevli olanlar; bunlar diğer ekiplere göre bu konularda daha uzman olan teknik personeldir. Bunlar iyi eğitilmiş ve gerekli teçhizata sahip olmalıdır. Hangi çeşit olaylarda ne gibi nesnelerin maddi delil olabileceğini, nerede, nasıl bir inceleme ve arşiv araştırmasının yapılacağını, deliller laboratuara gönderildiğinde hangi hususların incelenmesinin isteneceğini bilmelidirler.

1. Laboratuarlarda yapılan incelemeler;

Delillerin incelenmesi genel olarak iki aşamalı yapılır.

1. OlayYeri İnceleme Ekiplerinin topladıkları parmak izi, avuç izi, ayakkabı izi, alet izi vb. deliller yerel imkanlarla öncelikle arşiv araştırmasına tabi tutulurlar. Ancak kan, meni, tükürük vb. laboratuar incelemesini gerektiren bulgular mukayeseleri yapılmak üzere Kriminal Laboratuarlarına gönderilir.
2. KriminalLaboratuarlarında yapılan incelemeler esnasında bulguların ne olduğunun, karşılaştırılma sonucu aynı veya farklı kaynağa ait olup olmadıklarının tespiti yapılır.
3. Suçlunun/suçluların tespiti;

Teknik aşamalardan sonra suçun ne olduğu, suçlunun/suçluların kim/kimler olduğu ve nerelerde bulunabileceği gibi hususlar değerlendirilerek elde edilen ipuçları soruşturmacı polis ekibi tarafından araştırılır. Şüpheli/şüpheliler tespit edilerek yakalanır ve mahkeme aşaması başlar. Örneğin; olay yerinden elde edilen kovanların atıldığı silahın tespit edilmesi ile bu silahın kime ait olduğu, olay yerinde ne amaçla bulunduğu ve sahibinin veya bu olayla ilgisi olanların tespit edilmesi vb.

Tüm bu safhalardaki işlemler düzenli bir şekilde işinin uzmanı personel tarafından standartlara uygun olarak yapılmalıdır. Suç soruşturmasında görev alan ekipler arasındaki koordinasyonun soruşturmanın başarısı açısından önemi büyüktür. Zincirin halkalarından birinin kopmasının soruşturmanın istenilen şekilde sonuçlandırılmasını olumsuz yönde etkileyeceği şüphesizdir.

Bu alanlarda bilirkişi, kriminal inceleme, uzman görüşü hizmeti verilmektedir.

Bilirkisiraporlari.com da yayınlamakta olan her makale kurucu bilirkişilerimiz tarafından yazılmış olup yayınlanmış eserlerden oluşmaktır. 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası kapsamında korunmaktadır. İzinsiz kopyalanması yasaktır.