Kaçakçılık Suçu ve Cezası

Kaçakçılık Suçu

Farklı malların ülkeye giriş ve çıkışları mevzuatımızda oldukça geniş yer kaplayan kanun ve yönetmeliklere tabidir. Kaçakçılık suçu başta gümrük ve vergi mevzuatı olmak üzere kanunların dışına çıkılarak malların hukuka aykırı yol ve şekillerde ülkeye sokulması ya da dışarı çıkarılmasıdır. Bu suç Türk Ceza Kanunu’nda değil, özel olarak düzenlenmiş 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda düzenlenmiştir. İlgili kanun konuyu oldukça detaylı bir şekilde irdelemiş ve devletin bu suçla mücadelesinde önemli bir adım olmuştur.

Kaçakçılık Suçunun Cezası

5607 sayılı KMK, kaçakçılık suçunu farklı şekillerde ele almış ve her suç türünün cezasını ayrı olarak belirlemiştir. Suçun cezasının belirlenebilmesi için öncelikle kaçakçılık türüne bakılması gerekir.

Kaçakçılık Suçunu Oluşturan Fiiller ve Cezaları

Eşyanın gümrük işlemine tabi tutulmadan ülkeye sokulması durumunda suçun cezası 1 yıldan 5 yıla kadar hapis ce 10.000 güne kadar adli para cezasıdır. Eğer eşya gümrük kapıları dışında ülkeye sokulursa suçun cezası 16 aydan 7,5 yıla kadar hapis cezasına yükselir.
Eşyanın hileli işlemler ile gümrük vergisinin tamamen ya da kısmen ödenmeksizin ülkeye sokulması durumunda suçun cezası 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 10.000 güne kadar adli para cezasıdır.
Kanunlar kapsamında transit geçiş kapsamında taşınması gereken serbest dolaşımda olmayan eşyanın hükümlere aykırı biçimde gümrük bölgesinde bırakılmasının cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve 5000 güne kadar adli para cezasıdır.
İşlenmek ve kullanmak amacıyla ülkeye geçici ithalat ve rejimi kapsamında getirilmiş olan eşyanın hileli yollarla yurtdışına çıkarılması suçunun cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ce 5000 güne kadar adli para cezasıdır.
Gümrüğe sokulmadan ülkeye sokulmuş olan eşyanın bu özelliğini bildiği halde ticari amaçla satın alma, saklama, taşımanın cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve 5000 güne kadar adli para cezasıdır.
Kanun kapsamında gümrük vergisinden kısmen ya da tamamen muaf tutularak ithal edilmiş olan eşyanın, ithal edilme amacının dışında kullanılması, satılması veya devredilmesi suçunun cezası 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasıdır.
İthalatı tamamen yasaklanmış olan eşyanın ülkeye sokulmasının cezası 2 yıldan 6 yıla kadar hapis ve 20000 güne kadar adli para cezasıdır.
İthalatı tamamen yasaklanmış olan eşyanın durumunu bilerek satın alma, satma, taşıma ve saklamanın cezası 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezasıdır.
İhraç edilmesi kanunlarla yasaklanmış olan eşyanın ülkeden dışarı çıkarılmasının cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve 5000 güne kadar adli para cezasıdır.
Kanunlarla sağlanan teşvik, iade ve sübvansiyon olanaklarından yararlanmak amacı ile gerçekte yapılmamış olan ihracatın yapılmış gibi gösterilmesi (hayali ihracat yapılması) veya ihracat konusu malın miktar, fiyat, cins ya da özelliklerinin gerçeğin dışında beyan edilmesi suçunun cezası 1 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 10000 güne kadar adli para cezasıdır.

Kaçakçılık Suçunun Ağırlaştırıcı Sebepleri

Kaçakçılık suçunda söz konusu eşyanın türü cezanın ağırlaşmasına neden olur. Akaryakıt, alkol ve alkollü ürünler veya tütün ve tütün mamulleri olması cezanın iki katına kadar arttırılmasına neden olur. Bu durumda cezanın alt sınırı 3 yıl olacaktır.

Gümrük Kaçakçılığı Suçu

Uygulamada kaçakçılık suçunun çok rastlanılanlarından bir tanesi yolcu beraberinde getirilen kaçak eşyadır. Özellikle havaalanlarında yurt dışından gelen yolcular yanlarında getirdikleri eşyayı beyan etmeleri gerektiğini,hangi ürünlerin ülkeye girebileceğini bilmemeleri nedeni ile sorunlar yaşamaktadır. Normalde beyan edilmesi gereken eşyalar, gümrük muhafaza memurları tarafından yapılan valiz araması sırasında yakalandığında tutanak düzenlenir ve yolcunun ifadesi alındıktan sonra hazırlanan evraklar Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir. Basit gibi görünebilen bu suçta savcılık tarafından eşyanın ticari mahiyette satılması ya da ithal ve ihracı yasak eşya olarak görülmesi durumunda suçun cezası 5 yıla kadar hapis cezasıdır. Basit görünebilen bir eylemin bu kadar ciddi bir sonucu olması nedeniyle süreçte bir avukatın desteğinden faydalanılması gerekir.

Akaryakıt Kaçakçılığı

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından belirlenmiş olan özelliklerdeki akaryakıtın ticari amaç ile üretimi, depolanması, nakliyesi veya satışı akaryakıt kaçakçılığı suçunu oluşturur. Bu suçun cezası 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 20000 güne kadar adli para cezasıdır. Ancak marker içermeyen ya da içerdiği marker düzeyi standartlara aykırı olan akaryakıtın kaçak olarak ülkeye sokulması durumunda cezanın alt sınırı 3 yıldan başlayacaktır.

Sahte yerel marker elde etme, kullanma, bulundurma, kaçak akaryakıt satma, veya piyasaya sunmak amacı ile lisansa tabi, özellikleri belirli olan tank, düzenek ya da ekipmanı niteliklerine aykırı bir şekilde kullanmak da akaryakıt kaçakçılığı suçu kapsamındadır. Bu suçun cezası da 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 20 bin güne kadar hapis cezasıdır.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) iznini almaksızın akaryakıt dışındaki madeni yağ, solvent, asfalt ve benzeri petrol ürünlerinin üretilmesi ya da akaryakıt yerine satışa sunulması, taşınması ya da saklanmasının cezası 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 20 bine güne kadar adli para cezasıdır.

Alkol ve Sigara Kaçakçılığı

Etil alkol, metanol, tütün ürünleri ve alkollü içkilerin ambalajlarına kamu kurumlarınca sağlanan bandrol, etiket, pul, hologram, damga ya da benzer işaretlerin taklitlerinin üretilmesi, bulundurulması ya da ülkeye sokulması ila bunların özelliğinin bilinerek bulundurulması, nakledilmesi, satılması veya kullanılması kaçakçılık suçu kapsamında olup cezası 3 yıldan 6 yıla kadar hapis ve 20 bin güne kadar adli para cezasıdır.

Ambalajında etiket, hologram, damga, bandrol, pul ve benzeri işaret yer almayan veya taklit, yanıltıcı nitelikte bandrol, etiket, pul, hologram ve damga benzeri işaretleri taşımakta olan etil alkol, metanol, alkollü içkiler ve tütün mamullerini özelliklerini bilerek ticari amaçla satmak, almak, üretmek ve nakletmek suçunun cezası 3 yıldan 6 yıla kadar hapis ve 20 bin güne kadar adli para cezasıdır. Ancak alkollü içkiler ve tütün mamullerinin yurtdışından kaçak bir şekilde ülkeye sokulmasında cezanın alt sınırı 3 yıldır.

Kaçakçılık Suçlarına Teşebbüs

Kaçakçılık suçunu gerçekleştirmek amacı ile harekete başlayan failin suçu tamamlayamadan yakalanması veya şartlar gereği suçu tamamlayamaması durumunda fail suç tamamlanmış gibi ceza alır. (5607 sayılı kanun madde 3/18)

Örgütlü Kaçakçılık Suçu ve Cezası

Aynı amaçla bir araya gelen 3 veya daha fazla kişi tarafından suç işlenmesi durumunda örgütlü suç söz konusu olabilmektedir. Kaçakçılık suçunda da örgütlü suç söz konusu olur. Eylemin bir örgüt faaliyeti kapsamında işlenmesi durumunda faile verilecek ceza 2 katına arttırılır.

Örgütlü bir şekilde olmasa bile suçun 3 ya da daha fazla kişi tarafından işlenmesi durumunda ise suçun cezası yarı oranında arttırılır.

Kaçakçılık suçuna söz konusu olan eşyanın maddi kıymetinin yüksek olması durumunda da faile verilecek ceza yarısından bir katına kadar arttırılır.

Kaçakçılık Suçunda Etkin Pişmanlık

Kaçakçılık suçunu işlemiş olan kişinin resmi makamlar tarafından suç öğrenilmeden fiili, suça iştirak eden diğer failleri ve suça söz konusu eşyanın yerini haber verirse etkinlik pişmanlık hükümleri kapsamında faile ceza verilmez. Soruşturma makamlarının fiilden haberdar olmasının ardından suçun aydınlatılmasına yardım eden kişiye verilecek ceza üçte iki oranında indirilir.

Ayrıca kaçakçılık suçunu işlemiş kimse, etkin pişmanlık hükümlerinden faydalanmak isteyip soruşturma sürecinin sona ermesinden önce suç konusu eşyanın gümrüklenmiş maddi değerinin iki katı kadar parayı devlet hazinesine ödediğinde fail hakkında verilecek ceza yarı oranında indirilir.

Kaçakçılık Suçlarında Müsadere

Akaryakıt kaçakçılığı suçunda suçta kullanılan araçlar koşulları karşıladığında devlet hazinesine gelir kaydedilir.

Kaçakçılık Suçlarında Adli Para Cezasına Çevirme, Erteleme ve HAGB

Bazı kaçakçılık suçlarında suç nedeniyle faile verilecek ceza adli para cezasına çevrilebilir, ertelenebilir veya sanık hakkında verilen hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir.